Page Text
________________
(७८८) प्रवकंत माभिधानराजेन्द्रः।
अवग्गह अरकंत-अपक्रान्त-त्रि० । सर्वांनभावेन्योऽपगते दृष्टे, तब- अवगयवेय-अपगतवेद-त्रिका क्षपितवेदे, प्रव० २६१ द्वार। न्येज्योऽतिनिकृष्टे अपक्रमणीये," जंबुद्दीवे दीवे मंदरस्स पब्ब- अवगाढ-अवगाद-त्रि० । आश्रिते, स्था० १ ग.१ उ० । यस्म दाहिणेणं श्मीसे रयणप्पनाए पुढधीए र अवकंतमहानि
अवगाढगाढ-गादावगाढ-त्रि० । अधोव्याप्ते, " भवगाढगाढासरया परणता । तं जहा-सोले, लोमुए, उहक्के, निदके, जरए, प. जरए । चउत्थीप णं पंकप्पभाए पुढवीए अवकंतमहादिरया
रोए अतीव उपसोनेमाणा उयसोनेमाणा चिति"। गाढं पएणत्ता। तं जहा-मारे, वारे, मारे, रोरे, रोरुप, साडखड़े"।
बाढमवगादास्तैरेव सकलक्रीडास्थानपरिभोगनिहितमनोमिस्था०६ ग०।
रधोऽपि व्याप्ताः, गाढावगाढा ति वाच्ये, प्राकृतत्वादवगाढगाअव्युत्क्रान्त-त्रि०ान व्युत्कान्तमव्युत्कान्तम । सचेतने, मिथे
ढाः। वह च देवत्वयोग्यस्य जीवस्याभिधानेन तदयोग्यः साम
यदिवसीयत एवेति । ज०१२०१ उ०। च । नि०० १७ उ०। अवकंति-अपक्रान्ति-स्त्री० । गमने, बाचा०१ ७०८०६
अवगार-अपकार-पुं० । विरूपाचरणे, "अपकारसमेन कर्मणा,न न० । परित्यागे, शा०००।
नरस्तुधिमुपैति शक्तिमान् । अधिकां कुरुते हि यातना, द्विषर्ता
यातमशेषमुद्धरेत" १॥ सूत्र. १७०८७०। अवकमाण-अपक्रमण-न। विनिर्गमे, स्था०७ मा आचा अपसर्पणे, दश०१०। अपसरणे, भ०१५ श०१ उ० । का।
अवगास-अवकाश-पुं० । गमनादिचेष्टास्थाने, पाव.६० । "निग्गमणमयकमाएं, निस्सरणं पलायणं य पगा" । व्य
"ततो लगावगासो सयं बुको भण" प्रा०म०प्र० । भ१०उ०।
वस्थाने, स्था०४ ठा०३ २०। उत्पत्तिस्थाने, सूत्र०२०३० अवकमित्ता-अवक्रम्प-अन्य० । गत्वेत्यर्थे, दश०५ १०१०।। अवगाह-अवगाह-पुं० अवकाशे, उत्त० २८०। श्रवक्कम्म-अवक्रम्य-अव्य० । विनिर्गत्येत्यथे, व्य० १ उ वृक्ष
अवगाहणा-अवगाहना-स्त्री० । जीवादीमाश्रये , देहे च। अवक्कय-अवक्रय-पुं०। भाटकप्रदाने, वृ० १ उ०।
स्था०४ ग० ३ ००। (कस्य कीरगवगाहनेति 'श्रोगाहणा' अबक्कास-अप (व) कर्ष-पुं० । अपकर्षणमवकर्षणं वा अप
शब्दे तृतीयभागे ७६ पृष्ठे द्रष्टव्या) [व] कर्षः । अभिमानादात्मनः परस्य वा क्रियारम्भात्कुतोऽ
| अवगाहणागुण-अवगाहनागुण-पुं० । अवगाहना जीवादीनापि ब्यावर्तने, ज०१२ श०५ उ०।।
माश्रयो गुणः कार्य यस्य सः । तस्या या गुण उपकारो यस्मात अप्रकाश-पुं० । अभिमानादान्ध्ये, भ०१५ श० ५०ात.
सोऽवगाहनागुणः स्था०५०३उ०।जीवादीनामघकाशदात्मके मोहनीयकर्माण, स० १२ सम ।
हेती बदराणां कुपम श्वाकाशास्तिकाये, भ०२ श० १० १० । प्रवक्खंद-अवस्कन्द-पुं० । अव-स्कन्द-आधारे घम् । जिगीष-1
| अवगिझिय अवगृह्य-अव्या उद्दिश्येत्यर्थे, कल्प.एक। णां सैन्यनिवेशस्थाने शिबिरे, आक्रमणे, भावे घनावाचा अवगुण-अवगुण-पुं०।७र्गुणे, "अवगुण कयण मुरण।" प्रा० "कस्कयोनाम्नि"।८।२।४। इति स्कस्य सः। प्रा०२पाद ।। पाद सू० ३५ ॥ अवक्खक्कण-अवष्वस्कण-न० । पश्चाद् गमने, प्रव० २ द्वार। | अवगुणंत-अवगणत-त्रि । अपावृएषति, भ०१५ श०१०। अवक्खारण-अपकारण-ना अपशब्दकारणे,
प्रश्आ श्रद्वा अवगृढ-अवगढ-नि० । व्याप्ते, शा. अ०। अपक्षरण--न० । सान्निध्याकरणे, प्रश्न० २ आश्रद्वा ।
अवग्गवाहि-अपग्रबोध-पुंगसमीपगतबोधौ सुलभवोधौ,प्रति अवक्खेवण-अवकेपण-न० । श्रव-किप-धा०-ल्युट् । अधःस्थान
अवग्गह-अवग्रह-पुंगा अवग्रहणमवप्रहः । इन्छियानिन्धियसंयोगहेती, रियाविशेषे अधःपातने च । आ0 महि०।। निबन्धने सांव्यवहारिकप्रत्यक्षप्रकारचतुष्टयान्यतमे, रत्ना। अवगंमसुक्क--अपगएमशक्ल-त्रि० । अपगतं गण्डमपद्रव्यं यस्य
विषयविषयिसन्निपातानन्तरसमुदत्तूतमत्तामात्रगोचरदतदपगतगएडम, तद्वच्छुकम् । निर्दोषार्जुनसुवर्णवच्छक्के, यदि
शनाज्जातमाघमत्रान्तरसामान्याकारविशिष्टवस्तुग्रहणमववा गएकमुद्रकफेनम, तद्वच्बुक्सम् । उदकफेनतुल्यनुने, सत्र १ श्रु०६ म०॥
ग्रहः ॥ ७॥ अवगलियनवदंम-अपकर्णितनवदएम-त्रि० । अवधीरितसं. विषयः सामान्यविशेषात्मकोऽर्थः, विषयी चकुरादिः, तयोः सारजये, जीवा० १ आधिः।
समीचीनो वान्त्याद्यजनकत्वेनानुकूलो निपातो योम्यदेशावअवगम-अपगम-पुं० । विनाशे, विशे०।
वस्थानं, तस्मादनन्तरं समुद्तमुत्पन्नं यत्सत्तामात्रगोचर
निःशेषविशेषवमुख्येन सन्मात्रविषयं दर्शनं निराकारो बोधः, अवगम-गुं० । विनिश्चये, विशे।
तस्माजातमाचं सत्त्वसामान्यादवान्तरैः सामान्याकारर्मनुअवगय--अवगत--त्रि० । “अवापोते च" ।।१।१७२ । इत्य- ध्यत्वादिनिर्जातिविशेविशिष्टस्य वस्तुनो यद् प्रहणं कानं तस्य क्वचिदप्रवृत्तेन श्रोत् । प्रा०१पाद। अवधारिते, प्राचा० दवग्रह इति नाना गीयते । रत्ना०२ परि० । भाव० । प्रका। १ श्रु०१ ०१ उ । सम्यगवबुद्धे, " अवगयपत्तसरूवे " स्था। योनिद्वारे, प्रव० ३०द्वार । अवगृहाति इति अवग्रहः । अवगतं सम्यगवबुकं पात्रस्य श्रावणीयस्य प्राणिनः स्वरुपमात्रं उपधौ, प्रोघ० । ( अवप्रहभेदादिः 'नग्गह' शब्दे द्वितीयत्नागे येन सोऽयगतपात्रस्वरूपः। ध००।
६ए पृष्ठे वदयते)
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016041 |
| Book Title | Abhidhan Rajendra kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Rajendrasuri |
| Publisher | Abhidhan Rajendra Kosh Prakashan Sanstha |
| Publication Year | 1986 |
| Total Pages | 1064 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Dictionary, Dictionary, & agam_dictionary |
| File Size | 38 MB |