Page Text
________________
अप्पयो
25
66
सवाई ति आत्मन आत्मीयानि । विपा० १ ० २ श्र० । अप्पतर- अल्पतर- त्रि० । प्रतिशयिते स्तोके, अप्पतराए से पावे कम्मे कज्जर " । भ० ० ६ ० । श्राचा० । सूत्र० । अप्परबंध - अल्पतरबन्ध-- पुं० । अत्यल्पे कर्मणां बन्धे, यदात्व
विधादिबहुबन्धको भूत्वा पुनरपि सप्तविधाद्यल्पतरबन्धको भवति स एव प्रथमसमय एवाल्पतरबन्धः ( कर्म० ) । यदा तु प्रभूताः प्रकृतीबंध्नन् परिणामविशेषतः स्तोकां बद्धमारजते यथाऽष्टौ बध्वा सप्त बध्नाति सप्त वा बध्वा षम् वा बध्वा अप्पभक्खि ( ण् ) - अल्पनक्छिन् त्रि० । स्तोकाहारकारिणि, एकां तदानीं स बन्धोऽल्पतरः । तथा चाऽऽह "एगाश्रूप्पबिश्यो" पकादिभिरेकादिनिः प्रकृतिरूपाने बन्धयप्रकारः, अल्पतर इत्यर्थः । कर्म० ५ कर्म० । अप्यतुमतुम- अस्पतुमतुमधि० विगतको धमनोविकारविशेषे
उस० १५ अ० |
।
( ६१५ ) अभिधानराजेन्द्रः ।
-
स्पा० वा० ।
अप्पत्त- अल्पत्व - न० । तुत्वे, पं० ० ४ द्वा० । अप्पतिय- अप्रीतिक-- न० श्रार्षत्वातथारूपम्। श्रप्रेणि, भ० ७ श० १ उ० । घ० । श्रा० म० दर्श० । श्रप्रीतिस्वभावे, भ०१३ श० १ ८० । मनसः पीकायाम्, श्रचा० २ श्रु० ७ ० २ उ० । कोचे, सुष०१०१०२० अपकरणे, नि० ० १४० । अप्पत्याम-प्रत्पस्थापन त्रिपामध्ये ०१०२
अ० ३ ० ।
श० १ ० ।
प्पण - अल्पधन - त्रि० । अल्पमूल्ये, " महाधणे अप्पधणे पत्येमुच् जो विवित्तमाचे" ० ३ ० अप्पपरसग - अस्पप्रदेशक- त्रि० । अरूपं स्तोकं प्रदेशानं कर्म दनिकपरिमाणं यस्य सः । स्तोकप्रदेशाम के कर्मणि, प्र० १
Jain Education International
- अल्पपर्य्यायजात- न० । अल्पे तुषादौ त्यअप्पपज्जवजायजनीये, ध० ३ अधि० ।
अप्पपरणियचियत्यपरनिचि-श्री आत्मनः परेषां प रेज्यो निवृत्तौ, आलोचनाप्रदानतः स्वयमात्मनो दोषेज्यो निवृसिः उत्यन्ये शोचनाभिमुखा भवन्तीत्या मपि दोषेज्यो निवर्तनमिति ॥ व्य० १ उ० ॥ अप्पपरिग्गड अल्पपरिग्रह- पुं०। यधनधान्यादिखी कारे. ओ० अप्पपरिच्चाय- अल्पपरित्याग-पुं० । स्वल्पतरगुणपरिहारे, पञ्चा० १० विव० । अप्पपान-अपमा त्रि० अपशब्दोऽभावाभिधायी सथे हापि सुत्रत्वेन मत्यय प्रोपात् प्राणाः प्राणिन, अल्पा अविद्य मानाः प्राणिनो यस्मिंस्तदल्पप्राणम् । अवस्थितागन्तुकजीविरहिते उपाश्रयादौ, उत्त० १ ० । अल्पः प्राणः प्राणनकिया मिस्र प्राणाया स्मिन्, स च शिक्कायामुक्त:- "श्रयुग्मा वर्गयमगाः, यणश्चाल्पास यः स्मृताः " इति । तथा च वर्गेषु प्रथमतृतीयपञ्चमवर्णाः यमगा यवरलाच अल्पासत्रः । तादृशवर्णोच्चारणबः ह्यप्रयत्ने, बाह्यप्रयत्नस्तु एकादशधा विचारः संवारः श्वासो नादो घोषो
घोषोऽल्पप्राणो महाप्राण उदात्तोऽनुदात्तः स्वरितश्चेति । अल्पः प्राणः प्राणहेतुकं बलमस्य । अल्पबले, त्रि० । वाच० । अध्यराणासि (ए) अल्पपानानि त्रिपा
अपलेवा
तुं शीलमस्या सावल्पपानाशी । यरिकन पानपातरि सूत्र० १
श्रु० अ० ।
अपमिति ( ण् ) - अल्पपिएमा शिन-त्रि० । श्रयं स्तोकं पिएममनुं शीलमाशी ि तथा च आगमः' हे जन्नव ! आसीय, जन्थ तत्थ वसुदोचगयनिद्दा । जेण व ते व संतु-टु वीरमुणिओ सितं श्रप्पा " ॥ १६॥ सूत्र० १ ० १ अ० ।
अप्पभव - अल्पभव - पुं० । परीत सांसारिकत्वे, प्रति० ।
त्रि० । अपनानि (ए) अपनापन कारणे परिमितव तरि, दश० अ० । " अप्पं भासेज सुग्वप । तथा सुव्रतः साधु परिमितं हि भावेन सदा विचारहितो भये "दित्यर्थः । सूत्र० १० ए ० ।
अप्पनूय - अपनूत - त्रि० । अल्पसस्त्रे, स्था० ५ ० १ उ० । अप्पम अन्यमतित्र०प०प्र० । अप्पमम्यानरण- अपमान र त्रिलोक भारवन्ति महाघांभरणानि बहुमुपभूषणानि यस्यासी त था । अल्पभारवद्बहुमूल्यभूषणयुक्ते, हाए सुरुप्पावेसाई अप्पमहग्घाजरणा साश्रो गिठाओ पकिनिक्खमह " उप ०१श्र० । अप्परय - अल्परत - त्रि० । अल्पमिति श्रविद्यमानं रतमिति कीमितं मोहनीय कर्मोदयजनितमस्येति अल्परतः। श्रीमा विरहिते - वसप्तमादौ, उत्त० १ ० । कण्डूपरिगते कण्डूयन कल्परतरहिते, दश० ९ ० ४ उ० ।
अपरजस्- - त्रि० । रजोरहिते, उत्त० २ श्र० । प्रतनुबध्यमानकमणि, " सिके वा वह सासर देवे वा अप्पर महिडिए " उस० १ अ० ।
अप्पलाद्द्लद्धि - अल्पलानझब्धि- पुं० । महया तुच्छा व पा दिलाने विर्यस्य सोपान क्रेशेन पात्रा
त्पादके, वृ० १८० ।
प्रपक्षीय अमलीन-शि०
संबद्धे तीर्थषु गृहपा स्यादिषु संश्लेषमकुर्वति, " अणुक्कस्से अप्पलीणे, मण मुणि जावर सूत्र० १ ० १ ० ४०० । अप्पलीयमाण- अमलीयमानपि कामेषु मातापिचादिके वा लोकेन प्रतीयमाना अप्रतीयमानाः । श्रनभिषक्ते, आचा० १ ० ६ अ० २ उ० ।
अप्पलेव - अल्पक्षेप त्रि० । ६० । अल्पशब्दोऽजाववाचकः । पृथुका निर्देपे, श्राव० ४ ० | बलवणादी मीरसे, घ०
३ अधि० ।
-
अप्पलेवा अल्पलेपा- स्त्री० । निर्लेपं पृथुकादि गृहतश्चतुथ्यां पिएमेघणायाम, आव० ४ ० ० । आचा० । पञ्चात् सूत्रण 'जस्स दिखमाणदव्वस्स णिप्पात्रचरणगादिस्स लेवो भवति सा अप्पलेवा " नि० चू० १६ उ० । ० चूर । अल्पलेपिकाऽप्यत्र, स्था० ७ ० स्तोकोऽल्पः पश्चात् कर्मादिजनितः
61
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016041 |
| Book Title | Abhidhan Rajendra kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Rajendrasuri |
| Publisher | Abhidhan Rajendra Kosh Prakashan Sanstha |
| Publication Year | 1986 |
| Total Pages | 1064 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Dictionary, Dictionary, & agam_dictionary |
| File Size | 38 MB |