Page Text
________________
(५४३) अदत्तादाणवेरमा अभिधानराजेन्द्रः ।
अदत्तादाणवेरमण प्रतिकृत्वैवंविधमात्मौकत्यपरिहारपरं सकलसाधुसाधारणं व. प्रवर्तित लकणमिदम-"तवसंजमजोगेसुं, जो जोगो जत्थ तं चनमाविस्करोति , इत्यतः स एवायं यो मया विवक्कितः । इत्येवं पवते । असहुं व नियत्तेई, गणतत्तिल्लो पवनेई"॥१॥ इतरीप्र. पासवान्ध तप आत्मनि परप्रतिपत्तितःसम्पादयस्तपस्तेन उच्य- तीतौ । तथा-(सेहे त्ति) शैक्के अनिनवप्रवजिते,सार्मिके समाते। पर्व नगवन् ! स त्वं वाग्मी ?, इत्यादिभावनया परसंबन्धिनी नधम्मिक, लिङ्गप्रवचनाभ्यां तपस्विनि चतुर्थजक्तादिकारिणि, वाचमात्मान तथैव सम्पादयन् वास्तेन उच्यते । तथा (स्वते. तथा कुलं गच्छसमुदायरूपं चन्द्रादिक, गणः कुलसमुदायः णे यत्ति ) पवं रूपवन्तमुपजन्य स स्वं वानित्यादि भावन- कोटिकादिकः,सस्तत्समुदायरूपः, चैत्यानि जिनप्रतिमाः, एया रूपस्तेनः। रूपं च द्विधा-शारीरसुन्दरता, सुविहितसाधुने- तासां योऽर्थः प्रयोजनं स तथा । तत्रच निर्जरार्थः कर्मवयकामः, पथ्यं च। तत्र साधुनेपथ्यं यथा-"दहोरुगाउ-मने, जेसिजल्लंण | वैयावृत्यं व्यावृत्तकर्मरूपमुपष्टम्भनमित्यर्थः । अनिश्रितं कायाफासियं अंगं । मक्षिणा य चोलपट्टा,दोषिय पाया समक्खाया" | दिनिरपेकं, दविधं दशप्रकारम् । आइ च॥१॥ तत्र सुविहिताकाररञ्जनीयं जनमुपजीवितुकामः सुविहितः,
"वेयावचं वावम-भावो इह धम्मसाहणणिमितं । सुविहिताकारधारी रूपस्तेनः। (मायारे चेव त्ति)आचारसाधु
अन्नाइयाण विहिणा, संपायणमेस भावत्थो॥ १ ॥ सामाचार्यादिविषये स्तनो यथा-सत्वं यः क्रियारूचिः श्रूयते?,
भायरिय १ उवज्काए २,धेर ३ तवस्सी४ गिझाणसेहाणा इत्यादिभाषना । तथव [भावतेणे य ति] नावस्य श्रुतमझानादि
साहम्मिय कुल गण (सं-घ १० संगयं तमिह कायव्यं"॥२॥ विशेषस्य स्तनोजावस्तेनः। यथा-कमपि कस्यापि श्रुतविशेषस्य व्याख्यानविशेषमन्यतो बहुश्रुतादुपभुत्य प्रतिपादयति, यथाऽयं
इति । बहुविधं जक्तपानादिदानभेदेनानेकप्रकार, करोतीति । मया पूर्वश्रुतपर्यायोऽन्यूहितो नान्य एवमभ्यूहितुं प्रतुरिति ।।
तथा-नच नैव च ( अवियसस्स सि ) अप्रीतिकारिणो तथा-शब्दकरो रात्रौ महता शब्दनोखापः स्वाध्यायादिकारको.
गृहं प्रविशति । न च नैव च [ अवियत्तस्स ति] अप्रीतिगृहस्थनापाभाषको वा । तथा-भाकरोयेन येन गणस्य भेदो कारिणः सत्कं गृह्णाति यद् नक्तपानमान वा [अवियत्तस्स ति] भवति तत्तकारी, येन गणस्य मनोःखमुत्पद्यते तशाषी।
अप्रीतिकर्तुःसत्कंसेवते भजत, पीठफकशय्यासंस्तारकवनतथा-कहकरः कमरहेतुनूतकर्तब्यकारी । तथा-वैरकरः, प्र
पात्रकम्बदएमकरजोहरणनिषद्याचोलपट्टकमुस्खपोत्तिकापादसीतः। विकथाकारी-ख्यादिकथाकार।। असमाधिकारकश्चि
प्रोनादि नाजनभाएमोपध्युपकरणम् । तथा-न च परिवाद तास्वास्थ्यकर्ता स्वस्य, परस्य वा। तथा-सदा अप्रमाणभोजी
परस्य जल्पति, न चापि दोषान् परस्य गृह्णाति । तथा-परव्यद्वात्रिंशत्कवलाधिकाढारजोका । सततमनुबरूवैरव सततम
पदेशेनापि ग्नानादिव्याजेनापि,न किश्चिद् गृह्णाति, न च विपरिनुबद्धं प्रारब्धमित्यर्थः, वैरं धैरिकर्म येन स तथा । नित्य
णमयति दानादिधर्माद्विमुखीकरोति, कश्चिदपि जनम् । न रोषी सदाकोपः ( से तारिसे त्ति) स तारशः पूर्वोक्तस्वरूपः ।
चापि नाशयति अपह्नवद्वारण दत्तसुकृतं वितरणरूपं सुचरितं (नाराहए ययमिणं ति) नाराधयति न निरतिचारं करोति,वतं ।
परसंबन्धि, तथा-दस्वा च देयं, कृत्वा वैयावृत्त्यादिकार्य, न महावतम् , श्दम-अदत्तादानविरतिस्वरूपं, स्वाम्यादिनिरननु
भवति पश्चात्तापवान् । तथा-संविभागशीलः लग्धभक्तादिसं
विभागकारी तथा संग्रहे शिष्यादिसंग्रहणे, उपग्रहे च तेषामेव कातकारित्वासस्येति।
जक्तश्रुतादिदानेनोपष्टम्भने यः कुशलः स तथा । (से तारिसे अह केरिसए पुणाई पाराहए चयमिणं, जे से उहिं
त्ति) स तारश आराधयति व्रतमिदमदत्तादानविरतिलकणम्। भत्तपाणादाणसंगहणकुसले अच्चतबालदुबलगिनाण
इमं च परदवहरणरमणपरिरक्खणट्ठयाए परयणं वलमासखवणे पवत्तिायरियनवज्झाए सेहे साहम्मिए
जगनया मुकहियं अत्तहियं पेच्चानाविकं प्रागसि भई तवस्सि कुलगणसंघचेइयडेय निज्जरही वेयावच्चं अणि
मुझ नयाउयं अकुडिनं अनुत्तरं सम्बदुक्खपावाणं विउस्सियं दसविहं बहुविहं करे, न य अवियत्तस्स घरं पवि
समणं ॥ सइ, न य अवियत्तस्स भत्तपाणं गिएहश, न य अवियत्त
(श्म नेत्यादि ) इमं च प्रत्यकं प्रवचनमिति संबन्धः। परस्स सेवइ पीढफलगसेज्जासंथारगवत्यपायकंबलदंडगरो
व्यहरणविरमणस्य परिरकणं पालनं स एवार्थः, तद्भावस्तत् । हरणनिसेज्जचोलपट्टमुहपोत्तियपायपुंजणा भायणभंमोब- तस्यैव प्रवचनं शासनमित्यादि व्यक्तम् । हिनवगरणं, न य परिवायं परस्स जंपति, न यावि दोसे प
अस्य पश्च भावनारस्स गेएहति, परववएसेण विनाकिंचि गेएहति, ए य वि- तम्स श्मा पंच नावणाओ ततियस्त वयस्स हुंति परदव्यपरिणामेति कंचि जणं , ण यावि गासेति दिएणकयं हरणवेरमणपरिरक्षणढाए । पढम देवकुलसभापवाऽऽवसदाऊण य काऊण य होई पच्छाताविते, संविभाग
हरुक्रवमूलारामकंदगाऽऽगरागिरिगुहकमंतुजाणजाणसीले संगहोवग्गहकुसले, से तारिसए पाराहेति वयमिणं ।।
सालकुवियसालमंडवसुम्मघरसुनाणलेण पावणे अमम्मि य अथ प्रश्नार्थः। कीदृशः पुनः, 'आई' इति अनवारे, आराधयति एवमादियम्मि दगमट्टियत्रीनहरिततसपाणअममते अहाव्रतमिदम् । इह प्रश्नोत्तरमाह-(जे से इत्यादि) यः साधुरुप
कमे फामुए विविन पसते उपस्सए होइ विहरियव्वं । धिभक्तपानादानं च संग्रहणं च तयोः कुशलो विधिको यः स तथा। बासवेत्यादि समाहारद्वन्द्वः ततोऽत्यन्तं यद्वाबलम्ला
आहाकम्मबहले य जे से आसियसम्मजिओमित्तसोहियनवृहमासकपकं तत्तथा। तत्र विषये वैयावृत्यं करोतीनि योगः।
छाणदुमणसिंपणअणुसिंपणजलणनंम्चालणं अंतोबाहिं तथा-प्रवृत्याचार्योपाध्याये, इह द्वन्द्वकत्वात् प्रवृत्यादिषु । तत्र मज्के च असंजमो जत्य वट्टति संजयाणं अट्टा बजेयध्वे ह
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016041 |
| Book Title | Abhidhan Rajendra kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Rajendrasuri |
| Publisher | Abhidhan Rajendra Kosh Prakashan Sanstha |
| Publication Year | 1986 |
| Total Pages | 1064 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Dictionary, Dictionary, & agam_dictionary |
| File Size | 38 MB |