Page Text
________________
(५२६) अदक्खदसण अभिधानराजेन्द्रः।
अदत्तादाण श्मपदार्थदर्शिना ययाहनमनिहितमागमः, तं श्रमस्व । हे प्रह- मंतरविधुरवसणमग्गण उस्सवमत्तपमत्तपसुत्तवंचणाऽऽखिदर्शन, अदकदर्शन! ति वा, असबंझोक्तशासनानुयायिन् ! तमात्मीयमाग्रहं परित्यज्य सर्वझोक्ते मार्गे श्रद्धानं कुर्विति ता
वणघायणपराणि हुयपरिणामतकरजण बहुमयं अकलुणं रात्पर्यार्थः । किमिति सर्वोक्ते मार्ग श्रद्धानमसुमान करोति ये
यपुरिसरक्खियं सया सादुगरहणिज्जं पियजणमित्तजणभेनैवमुपदिश्यते । तन्निमित्तमाह-हंदीत्येवं गृहाण । हशब्दो वा- दविप्पीतिकारकं रागदोसबहुखं पुणा य नपूरसमरसंगामक्यालङ्कारे, सुष्टु अतिशयेन निरुद्धमावृतं दर्शन सम्यक अव- डमरकलिकलहवहकरणं मुग्गतिविणिवायवकृणं जवपुनन्नबोधरूपं यस्य सः । केनेत्याह-मोहयतीति मोहनीयम, मिथ्यावर्शनादिकानावरणीयादिकं वा,तेन कृतेन कर्मणा निरुद्धदर्शनः
वकरं चिरपरिचियं अणुगयं पुरंत तइयं अधम्मदारं ।। प्राणी सर्वोतं मार्गन कत्ते । अतस्तन्मार्गश्रमानं प्रति चोद्यत
हे जम्बूः ! तृतीयं पुनराश्रवद्वाराणां किमदत्तस्य धनादेराइति । सूत्र० श्रु० २ ०२०।
दान ग्रहणमदत्तादानम?। 'हर दह' इत्येतो हरणदाहयोः परअदबुन-अपश्यवत-त्रि० । अपश्योऽन्धः, तेन तुल्यं कार्या- प्रवर्तनार्थी शब्दो, हरणदहनपर्यायौ वा छान्दसाविति । तोच कार्याविवेचित्वादपश्यवत् । अन्धसरशे कार्याकार्याननिके,
मरणं च मृत्युः, भयं च भीतिरेता एव कलुषं पातक, तेन त्रासुत्र०१ श्रु०२ अ० ३००।
सनं त्रासजनकं च रूपं यत्तत्तथा । तच्च तत् तथा (परसंतअदढ-अदृढ-त्रि० । दुर्बले, व्य०४०। प्राचा० ।
गत्ति) परसत्के धने यो गृहिलोभोरौद्रध्यानान्विता मूछा,
स मुलं निबन्धनं यस्यादत्तादानस्य तत्तथा।तश्चेति कर्मधार. अददधिई-अहदधृति-त्रिका धृतिरहिते, निचू०१०। असम- यः। कालश्चार्धरात्रिविषयः,विषमश्च पर्वतादिदुर्गः, तैः संश्रितथे, नि० चू०११०।
माश्रितं यत्तत्तथा। ते हि प्रायःतत्कारिभिराधीयत इति। श्रअदण-अदन-न । अद्-प्युट् । नोजने, वृ०१०।
होच्छिम्मतण्हपत्थाणपत्थोइमइयं ति ) अधः अधोगती, अअदम्प-प्रदत्त-त्रिका प्राकुलीभूने, वृ०१उ०। विषादीकृते,"तेण
च्छिन्नतृष्णानां अत्रुटितवाञ्छानां, यत् प्रस्थानं यात्रा, तत्र प्र
स्तोत्री प्रस्ताविका प्रवर्तिकामतिर्बुद्धियस्मिंस्तत्तथा । अकीवि य गिलाणेण ते अदम्या" नि० चू०१० उ० ।
र्तिकरणमनार्यम; पते व्यक्ते । तथा छिदं प्रवेशद्वारम, अन्तरप्रदत्त( दिम)-अदत्त-त्रि० न० त०। अविताणे, प्रश्न०३प्रा- मवसरः, विधुरमपायः, व्यसनं राजादिदसतापः, एतेषां श्रद्वाधा अदत्तद्रव्यग्रहणरूपे तृतीये आश्रवभेदे, प्रश्न०१ मार्गणम, उत्सवेषु मत्तानां च प्रमत्तानां च प्रसुप्तानां च वचनं
आश्र द्वा० । "हिंसामोसमदिमबंभपरिग्गहे " प्रव०१द्वान च प्रतारणम, आक्षेपणं च चित्तव्यग्रताऽऽपादनम , घातनं च अदत्त ( दिप) हारि(ण)-प्रदत्तहारिन्-त्रि० । प्रदत्तमप
मारणम्, इति द्वन्द्वः । तत पतत्परत एतनिष्ठोऽनिभृतोऽनुप
शान्तः परिणामो यस्यासी छिद्रान्तरविधुरव्यसनमार्गणोत्सहर्ते शीलमस्याऽऽसावदत्तहारी। परद्रव्यापहारके, "जे लसए
धमत्तप्रमत्तप्रसुप्तवञ्चनाक्षेपणघातनपरानिभृतपरिणामः । स हो अदत्तहारी, रण सिक्खती से य वियस्स किंचि" सूत्र०१
चासौ तस्करजनः,तस्य बहुमतं यत्तत्तथा ।वाचनान्तरे त्विदमेभु. ३ अ०१ उ०।
घं पठ्यते-"ग्दिविसमपावत्यादि "छि विषमपापकं च नित्य अदत्ता (दिमा) दाण-अदत्तादान-न । अदत्तस्य स्वा
जिविषमयोः संबन्धीदं पापमित्यर्थः। अन्यदाऽऽहितन्याय मिजीवतीर्थकरगुरुभिरवितीर्णस्याननुज्ञातस्य सचित्ताचि--
प्रायः कर्तुमशक्यामिति भावः। अनिभृतपरिणामसतिष्ठं तस्करसमिश्रभेदस्य वस्तुन आदानं ग्रहणमदत्तादानम् । तच्च वि. जनबहुमतं चेति । अकरुणं निर्दय,राजपुरुषरक्तितम, तैर्निवारितविधोपाधिवशादनेकविधम् । " एगे अदिग्मादाणे" स्था०१ मित्यर्थः। सदा साधुगर्हणीयं, प्रतीतम् । प्रियजनमित्रजनानां ठा० १ उ०। सूत्र० । चौर इति व्यपदेशनिबन्धने, उपा) १ नेदं वियोजनं विप्रीति विप्रियं करोति यत्तत्तथा । रागद्वेषबहु१०। परस्थापहारे , श्राव० ६ अ । श्रा० चू।
लं, प्रतीतम् । पुनश्च पुनरपि (उप्पर त्ति) उत्पूरेण प्राचुर्येण यथा च तददत्तादान प्र०३ अधर्मद्वारे यारक १ यन्नाम समरो जनमरकयुक्तो यःसंग्रामो रणः स तत्पुरसमरसंग्रामः, २ यथा च कृतं ३ यत्फलं ददानि ४ ये च कुर्वन्ति ५ शति प. सच ममरं भीत्यापलायनं, कलिकाहश्च राटीकलहो, न तु शभिारैः क्रमेण प्ररूपितं, तथैवेद प्रदर्श्यते
रतिकलहः । वधश्चानुशयः, पतेषां करण कारणं यत्तत्तथा । (१) यादृशमदत्तादानस्वरूपं तत्प्रतिपादनम् ।
दुर्गतिविनिपातवर्द्धनं, प्रतीतम् । भवे संसारे, पुनर्भवान् पुनरु(२) अदत्तादानस्य नामानि ।
त्पादान् करोतीत्यवं शीतं यत्तत्तथा। चिरं परिचितम,अनुगत(३) ( यथा च कृतं) ये चादत्तादानं कुर्वन्ति तन्निरूपणम् ।
मन्युच्चिन्नतयाऽनुवृत्तं, पुरन्तं दुष्टावसानं विपाकदारणत्वात् (४) अदत्तादानं यत्फलं ददाति तनिरूपणम् ।
तृतीयमधर्मधारं पापोपाय इति ॥ (५) प्राचार्योपाध्यायादिभ्योऽदत्तादाननिरूपणम् ।
(१) अथ यन्नामेत्यभिधातुमाद(६) लघुस्वकमदत्तं गृढाति ।
तस्स य नामाणि गाणाणि हंति तीसं । तं जहा-चोरिक (७) तपस्सैन्यादि न कुर्वीत । (१) तत्र या रामदत्तादानस्वरूपं तत्प्रतिपाद
१ परहई २ अदत्तं ३ कूरिकम् । परलाभो ५ असंजमो यस्तावदाह -
६ परधणम्पि गेही ७ लोलिका ८ तक्करतणं हतिय जंबू! ततियं च अदिप्मादाणं हरदहमरणजयकबुसता- अवहारो १० हत्यलहत्तणं ११ पावकम्मकरणं १२ तेमणपरमंनिगगिकलो नमूलकालावममसंसियं अहोऽच्चि-| णिको १३ हरणविप्पणासो १४ आदियणा १५ झुंपणा माताहपत्याणपत्योइमश्यं अकित्तिकरं प्रणजं नि धणाणं १६ अप्पनो १७ प्रोवीसो १० मक्खेवो १५
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016041 |
| Book Title | Abhidhan Rajendra kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Rajendrasuri |
| Publisher | Abhidhan Rajendra Kosh Prakashan Sanstha |
| Publication Year | 1986 |
| Total Pages | 1064 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Dictionary, Dictionary, & agam_dictionary |
| File Size | 38 MB |