Abhidhan Rajendra kosha Part 1

SR No.: 016041
Original Sutra Author: N/A
Author: Rajendrasuri
Publisher: Abhidhan Rajendra Kosh Prakashan Sanstha
Publication Year: 1986
Total Pages: 1064
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Dictionary, Dictionary, & agam_dictionary
File Size: 38 MB

Page 655

भएणममबेह अभिधानराजेन्द्रः।
अएगाइह बधाऽन्योन्यवेधस्तस्मात् पञ्चदशाद्यारोप एकैकस्मिन् स्थापने प्रत्यक्ष प्रक्रमात्तरणोपायं पठति। स्पष्टमसंदिग्धम् । पठ्यते चसंयुज्यते इत्यर्थः । नि0 चू. २०००।
(पएहति) पृछयते इति प्रश्नः तं प्रष्टव्यार्थरूपमुदाहरेदिति भूते अमममन्नास-अन्योन्याभ्यास-पुं० । अन्योन्यं परस्परम- लिट् । तत उदाहरेदुदाहृतवान् । पठ्यते च-"अपवास महो. ज्यासः । परस्परं गुणने, अनु० ।
घंसि एगे तिम्मे दुरुत्तरे" ति । अत्र तु प्रत्यये विशेषः-त
तश्चार्णवान्महौघाद् दुरुत्तरात् तीर्ण इव तीर्णस्तीरप्राप्त इति भएणमए एनारियत्ता-अन्योन्यनारिकता-स्त्री० । भन्यो
योगः। एको घातिकर्मसाहित्यरहितः, (तति) स देवमनुभ्यस्य या यो भारः स विद्यते यत्र तदन्यान्यन्नारिक, तद्भाव- जयोः परिषदि पकोऽद्वितीयः, स च तीर्थकदेव । शेषं प्राग्वस्तत्ता। परस्परं नारवत्वे, न०५ श० ३ ०।
दिति सूत्रार्थः । उत्त०५०। एएमए गमणगय-अन्योन्यानुगत-त्रि०ा परस्परानुबके, नं0 | प्रणव-ऋणवत-त्रि० । सप्तविंशतितमे लोकोत्तरमुहूर्ते,० अमनममसंपत्त-अन्योन्यासंप्राप्त-त्रि० । परस्परमसंलग्ने, | ७ वक्षा जी. ३ प्रति।
एणववएस-अन्यव्यपदेश-पुं० । परस्य व्यपदेश, इदं हि एणमए एसंवास-अन्योन्यसंवास-पुं०। परस्परमेकत्र सं- शर्करादिगुडखण्डघृतपूरादिकं यज्ञदत्तसंबन्धीति वतिनः बासे, व्य० ३ ३०।
भावयन् दौकयत्यदेयबुध्या, न च वतिनः स्वामिनाउननुशात
गृहन्तीति नियमोऽपि तेन भन्नः, शर्करादिकं च रक्षितमिति अमममसिणेहपमित्रछ-अन्योन्यस्नेहपतिबछ-त्रि० । प
तृतीयांतिचारः । प्रव०७ द्वा०। रस्परं नहन प्रतिबद्धे, भ०१ श०५० । यनैकस्मिन् चाल्यमाने गृह्यमाणे वा परमपि चलनादिधोपेतं भवति ।
| भावालय-आई.पालक-पुं०। कालोदाय्यादिके अन्ययथिक जी०३ प्रति०।
भ० ७.१० उ०। अप्पमयं-देशी-पुनरुक्केऽथें, दे० ना०१ वर्ग।
भएणविहि-अनविधि-पुं० । सूपकारकलायाम् , जं. २ अप्पलिंग-अन्यलिङ्ग-न। अन्यतीर्थिकानां नेपथ्ये, वृ०१० पक्ष। सामा।और।
एणह-अन्वह-अव्य० । अहि भाई वीप्साथै ऽव्ययीच अएगलिंगसिद्ध-अन्य शिक्षामिछ-पुं०। परिवाजकादिसंबन्धिनि वल्कलकषायादिवस्त्रादिरूपे द्रव्यलिने व्यवस्थिताः
समा०प्रत्यहमित्यर्थे, वाचा निरन्तरमित्यर्थे, ध०१ अधि। सन्तो ये सिद्धास्तेऽन्यलिङ्गसिद्धाः। नं०। परिवाजकादिलि. भएण (ब)(ड)हा-अन्यथा-अन्य अन्येन प्रकारेणस्यसिद्धेषु, ल। श्रा० । ध०।।
थे, भाचा.१७० ५ ० ३ उ० । मा० म०।०५०। एणव-अर्णव-पुं० । अासि सन्स्यस्मिन् । अर्णस-व। स
भएणहाकाम-अन्यथाकाम-पुंग पारदायें, हा०१३अष्टावा। लोपः । समुद्र, उदकयुक्त, जलदातरि, सूर्ये, इन्च वाच
अपणहाऽणुववत्ति-अन्यथाऽनुपपत्ति-सी० । अन्यथा - भों जलं विद्यते यत्रासावर्णवः । "अर्णसो लोपश्च"ति
न्यभावेन अनुपपत्तिः संनयः। स्वाभावाप्रयोज्यसंभवे, अर्था(बार्तिकेन) अप्रत्ययः सकारलोपश्च । द्रव्यतो जलधी, भावतश्च भवे. उत्त०५०।
पत्तिप्रमाणे च। तथाहि-पीनो देवदत्तो दिवा न चले, इत्यादी
दिवाऽभोक्तुर्देवदत्तस्य पीनत्वं रात्रिनोजनं विनाऽनुषपभम, इति अएणवंसि महोघंसि, एगे तिएणे पुरुत्तरे।
भानाद रात्रिभोजनकर्तृवृत्तिपीनत्वन रात्रिभोजनं करप्यते । तत्य एगे महाएने, इमं पएहमुदाहरे ॥
वाचा साध्याऽभावप्रकारेणानुपपत्ती, असति साध्ये देतोरनुएतस्मिन् कीरशि?,(महोघंसित्ति) महानोघःप्रवाहो द्रव्य- पपत्तिरेखाम्यथाऽनुपपत्ति रत्ला।"प्रन्यथाऽनुपपनत्वं, यत्र तो जलसंबन्धी,भावतस्तु भवपरम्परात्मकः प्राणिनामत्यन्त- तष त्रयेण किम । नान्यथाऽनुपपन्नत्वं, यत्रतत्रत्रयेण किम् ?" माकुलीकरणहेतुः, चरकादिसमूहोवा यस्मिन् स महोघस्त- ॥१॥ सूत्र.१७०१२५०। स्मिन् । महत्त्वं चोभयत्रागाधतयाऽदृष्टपरपारतया च मन्तव्य- | अमहाभाव-अन्यथाभाव-पुं० । अन्यथा अन्यरूपेण नायोम। तत्र किम् ? इत्याह-एक इति) असहायो रागद्वषादिसह- यस्य। यथारूपमुचितं ततोऽन्यथारूपेण भवने, बाचा विपरिणभावनिरहितो गौतमादिरित्यर्थः । तरति परंपारमानोति, त- मने, वृ०४ उ०। कालापेक्षया वर्तमाननिर्देशः (दुरुत्तरे इति) विभक्तिव्यत्ययाद् पदावार ( )--अन्यथावादिन-त्रि० । अनृत दुरुत्तरे दुःखेनोत्तरीतुं शक्ये। दुरुत्तरमिति क्रियाविशेषणं वा । नहि यथाऽसौ तरति तथा परैर्गुरुकर्मभिः सुखनैव तीर्यते,प्रत
| "अणुवकयपराणुग्गहपरायणा जं जिणा जगप्पवरा जिभरागएव एक इति संख्यावचनो वा । एक एव जिनमतप्रतिपन्नः |
| दोससंमोहा यनऽमहावाणो तणं" भाष०४०।
| अमहि-अन्यथा-अव्य० । अन्यत्र “प्रपो दिहत्थाः " । । न तुचरकादिमताकुलितचेतसोऽन्ये तथा तरीतुमीशत इति । (तत्रति) गौतमादौ तरणप्रवृत्ते (एक इति। तथाविधतीर्थक
। ६१ । इति त्राप्रत्ययस्थाने दिह स्था आदेशाः । अम्यस्मिन् रनामकर्मोदयादनुत्तरावाप्तविभूतिरद्वितीयः। किमुक्तं भवति?
स्थाने इत्यर्थे, प्रा०। तीर्थकरः सह्येक एव भरते संभवतीति । महती निरावरण
अपहिभाव-अन्यथाभाव-पुं०। विपरिणमने, १०४००। तया अपरिमाणा प्रज्ञा केवलज्ञानात्मिका संविदस्येति महाप्र-प्राणा-अन्वाविध-त्रि०ा अभिव्याप्ते, न०४ श०१०। शः। स किमित्याह-इमममन्तरवक्ष्यमाणं हृदि विपरिवर्नमान- परवशीकृते, भ०१८ श० ६००।