Page Text
________________
(४१ ) अणुव्वव अभिधानराजेन्द्रः।
अणुव्वय कविधं करणं,यद्वा-कारणं,एकविधेन मनसा,यद्वा-वाचा,यद्वा- य" ॥१॥ (दुरग्ग त्ति) प्रतिमाधुत्तरगुणाऽविरतरूपभेदद्वयाकायेन । तदेवं मूलभङ्गाः षट् । पक्षामपि च मूलभङ्गानामुत्तर- धिका पतावन्तश्च द्वादश नतान्यश्रित्य प्रोक्ताः। पश्चाणु प्रतान्यानङ्गाः सर्वसंख्ययैकविंशतिः। तथा चोक्तम्-"विह तिविहा श्रित्य तु १६००६ प्रवन्ति । तत्राप्युत्तरगुणाऽविरतमीलने य कृच्चिा , तेसिं भेश्रा कमेणिमे हुँति । पढमिक्को दुन्नि तिश्रा,
१६८०८ भवन्ति । अत्र चैकद्विकादिसंयोगा गुणकाः षट् षट्दुगेग दोगक्क गवीस" ॥१॥ स्थापना चेयम्-शशशशश त्रिंशादयो गुण्यास्त्रिंशदादयश्चागतराशयो यन्त्रकादवसेयाः । एवं च षानिनङ्गैः कृताभिग्रहः षट्विधः श्रारूः, सप्त-२२३२१ श्यमन भावना-कश्चित्पश्चात्पश्चाणुव्रतानि प्रतिपद्यते । तथा मश्चोत्तरगुणः प्रतिपन्नगुणव्रतशिकावताधुत्तरगु-२३/३/२६६ किन पञ्चककसंयोगाः एकैकस्मिँश्च संयोगे द्विविधत्रिविधाणः। अत्र च सामान्येनोत्तरगुणानाश्रित्यैक एव भेदो विवक्तिः ।
दयः षर नङ्गाः स्युः । तेन षट् पश्चभिर्गुण्यन्ते, जाताः ३०। अविरतश्चाष्टमः । तथा पश्चस्वप्यणुवतेषु प्रत्येकं पनङ्गीसं
पतावन्तः पश्चानां व्रतानामेककसंयोगे भङ्गाः। तथा एककभवेन उत्तरगुणाऽविरतमीसनेन चहाशद्भिदा अपिधाकानां
स्मिन् द्विकसंयोगे ३६ भङ्गाः। तथाहि-आद्यव्रतसंबन्धाद् भवन्ति । यदुक्तम्-"विहा विरयाऽविरया, दुविहतिविहाइ- यो भङ्गकोऽवस्थितो मृषावादसत्कान् पर भक्कान् लभते । एवणऽgढा हुति । वयमेगगनश्चिअ, गुणिनं उगमिनिबत्तीसं " माद्यवतसंबन्धी द्वितीयेऽपि यावत्षष्ठोऽपि नङ्गोऽवस्थित एवं इति ॥१॥ अत्रं च द्विविधत्रिविधादिना भङ्गनिकुरम्बेन श्रावका
मृषाचादसत्कान् षम् भङ्गान् लनते। ततश्च पम्, पनिर्गुणिहपश्चाणवतादिवतसंहतिजङ्गकदेवकुलिकाः सूचिताःताकै- ताः३६, दश चात्रहिकसंयोगा। अतः ३६ दशगुणिताः ३६० एकवतं प्रत्यनिहितया पाया निष्पद्यन्ते, तासु च प्रत्येकं त्रयो तावन्तः पञ्चानांव्रतानां द्विकसंयोगे भङ्गाः। एवं त्रिकसंयोगादिराशयो भवन्ति । तद्यथा-श्रादौ गुण्यराशिमध्ये गुणकराशिरन्ते ध्वपि भङ्गसंख्याभावना कार्या । पञ्चमदेवकुलिकास्थापनाचागतराशिरिति । तत्र पूर्वमेतासामेव देवकुलिकानां पाया ६ ||३० एवं सर्यासामपि (पूर्वोत्तराणां) देवकूविवक्तिवतनङ्गकसर्वसंख्यारूपा एवंकारराशयश्चैवम्
३६ १०/३६० |लिकानां निष्पत्तिः स्वयमेवाबसेया।
श्यं च प्ररूपणाऽऽवश्यकनियुक्तभि" एगवर उम्भंगा, निहिछा सावयाण जे सुत्ते । तिच्चित्र २१६ |१०|२१६०
१२६६५ |६४८०
प्रायेण कृता, भगवत्यभिप्रायेण तुनपयवुहीप, सत्त गुणा उज्जुआ कमसो"॥ १॥ सर्वभङ्ग
७७७६१७७७६ राशि जनयन्तीति शेषः । कथं पुनः पर भङ्गाः सप्तभिर्गुण्य
वनङ्गी | सापि प्रसङ्गतः प्रदश्यते ।
तथाहि-हिंसां न करोति-मनसा न्ते इत्याह-पदवृध्या मृपावादाद्येकैकवतवृद्ध्या एकवतजङ्ग
१, वाचा २, कायेन ३,मनसा वाचा४,मनसा कायेन ५, वाचा राशेरवधी व्यवस्थापितत्वाद्विवक्तिवतेच्यः एकेन होनाचारा
कायेन ६,मनसा वाचा कायन ७, एतत्करणेन सप्त भङ्गीः। एवं इत्यर्थः। तथाहि-एकवते षड्यनाः सप्तभिर्गुणिताजाता द्विचत्वा
कारणेन २ अनुमत्या ३ करणकारणाभ्यां ४ करणानुमतियां ५ रिंशत,तत्र षद् तिष्यन्ते, जाता अष्टचत्वारिंशत् । एषोऽपि स
कारणानुमतियां ६ करणकारणानुमतिग्निः । एवं सर्वमिलिता तनिर्गुण्यते, षट् च तिप्यन्ते, जाताः३४श एवं सप्तगुणनषट्पक्के
एकोनपश्चाशद्भवन्ति। एते च त्रिकालविषयत्वात् प्रत्याख्यानपक्रमेण तावद यावदेकादश्यां वेशायामागतम्१३८४१२०७२०३
स्य कालत्रयेण गुणिताः सप्तचत्वारिंशच्छतं भवन्ति । यदाहएते च षष्टचत्वारिंशदादयो द्वादशाप्यागतराशयोऽधोभागेन
"मणवयकाइयजोगे, करणे कारावणे अणुमई अ। व्यवस्थाप्यमाना अर्द्धदेवकुलिकाकारां भूमिमावृण्वन्तीति ख
इक्कगगतिगजोगे, सत्तासत्ते व गुणवन्ना ॥१॥ रामदेवकुलिकेत्युच्यते । स्थापना
पढमिको तिन्नि तिश्रा, उनि नवा तिन्नि दो नवा चेव ।
संपूर्णदेवकुलि. १२ |६
कालतिगेण य सहिश्रा, सीपालं होश भंगसयं ॥२॥ कास्तु प्रतिव्रतमेकैकदेवकुत्रि
सीबासं भंगसयं, पच्चक्खाणम्मि जस्स उवा। ३४२
कासद्भावेन ष- सो खयु पञ्चक्खाणे, कुसलो सेसा अकुसलाओ"॥शात्ति। ४६५/१२६६
२४००
काङ्गयां द्वाद. ७६२/७७७६ १६८०६
त्रिकालविषयता चातीतस्य निन्दया, सांप्रतिकस्य संवरणेन,
श देवकुलि६२४४६६५६ ११७६४७
अनागतस्य प्रत्याख्यानेनेति। यदाह-"अश्यं निंदामि परुप्पानं
काः संभव७१२/२७६६३६ ८२३५४२
न्ति । तत्र द्वा
संवरेमि प्रणागयं पच्चक्खामित्ति"। एतेच भङ्गा अहिंसामाधि. ४६५|१६७९६१६ ५७६४८००
दृश्यां देवकु-- स्य प्रदर्शिताः३३३||२|२१|१|| २२० १००७७६६६ ४०३५३६०६लिकायामक
- ६६ |६०४६६१७६
ध्वपि झेयाः। २०२४७५२४० द्विकाहिसंयो
तत्र पञ्चा829९७०४६ १६७७३२६७४२
णुवतेषु प्रत्येक ३२१३२१३/२/१
मा गणकरू. |२१७६७८२३३६ १३८४१२७२०२पाश्चवम् तत्र
अकभावाद् |१|३|३| |३|३|||७३५ नेच गुण्यराशयस्त्वमी। एतेषां च पूर्वस्य पूर्वस्य षस्गुणने ऽग्रेत- दाःश्रावकाणां भवन्ति । उक्तंच-'ऽविहा अट्टाविहावा,वत्तीसवि. नो गुण्यराशिरायातीत्यानयने बीजम् । एते च षट्-वार्षिशदा- हा व सत्त पणतीसा। सोल सय सहस्स नवे, अट्ठसयऽत्तरा दयो द्वादशापि गुगधराशयः क्रमशो द्वादश-पदाधिप्रनातिभि- चरणों' ॥१॥ इदं तु ज्ञेयम्-परुभक्लीवपुत्सरजङ्गरूपैकविंशतिनगुणकराशिभिर्गुणिता आगतराशयः ७२ श्रादयो नवन्ति, ते दे. अचा, तथा नवभङ्गधा ३, तथैकोनपश्चाशदूभङ्गया ४, द्वादश चकुलिकागततृतीयराशितो केयाः स्थापना चाग्रे-(पभमयां द्वादश देवकुलिका निष्पद्यन्ते । यदुक्तम्द्वादशवतदेवकुलिकायाः) अत्राप्युत्तरगुणा अविरतसंयुक्ताः "गवीस खलु नंगा, निद्दिछा सावयाण जे सुत्ते। १३०४१५८५२०२ भवन्ति । उत्तरगुणाश्चात्र प्रतिमादयोऽभिप्र- ते चित्र बावीस गुणा, गवीसं पक्खवेअध्वा ॥१॥ हविशेषा झेयाः । यदुक्तम्-"तेरसकोडिसया, चुनसीरजुआई एगवए नव भंगा, निहिछा सावयाण जे सुत्ते । वारस यसक्खा । सत्तासी असहस्सा, दो असया तह दुरगा तेचि दसगुण काउं, नव पक्खेवस्मि कायया ॥२॥
६६
३६
४८
२२०
२२/२१वतान्तरे
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016041 |
| Book Title | Abhidhan Rajendra kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Rajendrasuri |
| Publisher | Abhidhan Rajendra Kosh Prakashan Sanstha |
| Publication Year | 1986 |
| Total Pages | 1064 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Dictionary, Dictionary, & agam_dictionary |
| File Size | 38 MB |