Page Text
________________
देवेन्द्रमनुविरहितः दुर्बलपुष्यमित्र माह व्यक्तिपिताऽनुयोगार्थमवलोक्य वर्तमानका कर्ण युगे वासाच प्रायानुयोगो विभक्त-पृथक २ व्यवस्थापितः । लब्धसुकृतानि कम इति नियुक्तिमाचार्थः ॥ २८९ ॥ "माया यसोमा" इत्यादि पूर्व आवश्यकटीकायादा कामवशेयमिति । (तथ'अरविन्द जैव जागे २१२ पृष्ठे विन्यस्तं द्रष्टव्यम् ) भाग्यकारोऽपि "देविदचंदियहिमित्यादि" गाथाभावार्थमाद नाऊण रक्खियज्जो, मइमेढाधारणासमगं पि । किच्छेण धरेमाणं, सुयावं पूसमित्तं पि ॥ असययोगो ममेदाधारखापरिक्षीणो । नाऊ - मेसपुरिसे, कालागुरूवं च ॥ सागडोगे, बी कासी व सुयविभागेण । सुहगणाइनिमित्तं नए वि मुनिगृहिय बिजागो । स देवेन्द्रवन्दितः श्रीमानार्यशक्तिसूरिनिज शिष्यं दुर्बलिकापुष्पमित्रमपि चारयन्तं विनेया नुग्रहो वक्ष्यमाणकालिकादिश्रुतविभागेन विष्वक् पृथक चरणकरणाद्यनुयोगानकार्षीदिति सम्बन्धः । कथंभूतं दुर्बलिकाष्यमित्रम् मतिमेधायारणासमग्रमपि तत्र मनुबोधने' मननं म तिरेव, बोधशक्तिः मेधा, धारणा अवधारणाशक्तिः, ताभिः समग्र युक्तमपि तथाऽतिशयज्ञानकृतोपयोगतया एध्यान् भविष्यतः पुरुपांश्च ज्ञात्वा कथंभूतान् ?, मतिमेधाधारणादिपरिहीणात्र, तथा क्षेत्रका या न केवल मनुयोगान् पृथगात् तथा नयांश्च नैगमादीन् अकार्षीदिति वर्तते । कथंन्तान् ? सुष्वति शयेन निगृहितो पानीकृत विभागापा दानरूप येते विभागास्तता मि सुयग्रहणादिनिमित्तम् आदिशब्दाकारादिपरिग्रह कि शे० । (चरणकरणाद्यनुयोगभेदेनानुयोगचातुर्विध्यमाय्य रक्षितसूरिनि कृतमिति शब्देऽचैव मागे २१४ पृष्ठे दर्शितम्, इहापि उपयुक्तो जागो दर्शितः ) अनुरूप - ऽनुकूलो वा योगो ऽनुयोगः । सूत्रस्य स्वेनाभिधेयेन सामनुरुपसंबन्धे तदृषे दृष्टिवादान्तर्गते ऽधिकारे, स० । स्था० । स चधिमेकिंगे। भओगे बिहे पते । नं जहा- मुझ पाओगे, मंमिषाणुयोगे य ॥ सद्विधा मनुयोग गरिनु ग लयनाराने प्रथमं सम्यावासिनादो परोऽनुयोग मूलयमानुयोगः कादीनां पूर्वापरपष्ट श्री मध्यभागी गरिमामाधिकाराप्र
T
तरित्यर्थः तस्यानुयोगो महिमानं स प्रथमानुयोगायोगा स्वस्वस्थाने) योग- अनुयोगगन- पुं० । अनुयोगः प्रथमानुयोगः-तीकवि नवा दिव्याख्यानग्रन्थः, गएिडकाऽनुयोगश्च भरतननिर्वानुमानमा
"
Jain Education International
( ३५० ) अभिधानराजेन्द्रः ।
,
स्यानन्ययोगे मतोऽनुयोगद देहधकारे समुदायोपाराष्टि वादे च स्था० १० ०
दा
अनुभोगगणाखा अनुयोगगणानुज्ञा श्री अनुयोगोऽर्थ व्याख्यानम्, गणो गच्छः, तयोरनुज्ञाऽनुमतिः । घ० ३अधि० । श्र योगगणयोः प्रथमो विधिना अयोगतसिल अनुयोगतृप्त कि० बृ० १ ० ।
अणु भोगस्थ - अनुयोगार्थ पुं० [व्याख्यान
-
अनुयोगग्रह नि
० १ ० १ उ० ।
सुधर्मस्वामि
-
अयोगदायय-अनुयोगदायक पुं० [स्त्री० प्रभृतावनुयेोगायिनि, दिवस, जिणे व प्रणुओ गदायए सब्वे । आयारस्स जगवनो, निज्जुलि कि सरसामि" ॥ १ ॥ आचा० १ ० १ ० १ ३० ।
अशुभगदार-अनुयोगद्वार -२००० अध्ययनार्थकथनविधियो द्वाराीय द्वाराणि महापुरस्येव समाधिस्था ऽनुयोगार्थ व्यापानार्थ द्वाराश्वनुयोगद्वाराणि उपक्रमादिषु व्यायामप्रकारे अत्र नवरान्तं वर्णयत्याचा
उत्त० । यथा हि अकृतद्वारं नगरं नगरमेव न भवति; कृतैकद्वारमपि जनसंवाद संचार कार्यातिपतये जायते तचतुर्मूलप्रतोद्वारं तु प्रतिद्वारं मुखनिर्गमप्रवेशं कार्यातित सामाधिकपुरमप्यर्थाधिगमोपायद्वारशून्यक्याधिगमं भवति, कानुयोगद्वारमपि कृष्ण शर्मासा च कालेनाधिगम्यते; विहितसप्रभेदोपक्रमादिद्वारचतुश्यं सुखाधिगममपयसा च कालेनाधिगम्यते ततः फलवानबुयोगद्वारोपन्यासः । उच"अणुश्रोमहाराएं, महापुरस्सेव तस्स चत्तारि ।
1
गोति तदस्थो, दाराई तस्स उ मुहाई ॥ अकपदारमनगर, कदापि संचारं ।
66
For Private & Personal Use Only
शाखा० १
मूलद्दारं पुण, सप्पडिदारं सुहाहि गमं ॥ सामाश्यपुरमेवं, कयद्दारं तहेगदारं वा ॥ दुरद्दिगमं चउदार, सम्पदिदारं सुहाहिंगमं" ॥ ० म० प्र० । विशे० । स्था० । श्राचा० । ( चत्वारि अनुयोगद्वाराणि 'अणुओग' शब्दे ३४५ पृष्ठे ऽनुपमेोकानि )
नन्वादी उपक्रमः, तदनन्तरं निशेषः, तदनन्तरं चानुगमः, ततोऽप्यनन्तरं नयइत्यमीषामनुयोगद्वारा खामियंकमोपन्यासे कि प्रयोजनमित्याशय कमप्ययोलाई च वच्छहत्यमं क्रमप्रयेोजनद्वारमनिधित्सुराह
"
1
दारकमऽयमेव च निक्खिप्पड़ जेा नासमीवत्थं । अणुगम्म नाणत्वं नागमो नयमयत्रो ।। संबंधोत्रमथ्यो, समीनमाणीय नत्यनिक्स्वेवं । मस्त गम्म नहिं नाणाविणो ॥ एषामनुयोगद्वारा णामयमेवेोपन्यासक्रमः येन नासमीपस्थमनुपक्रान्तं निचिप्यते, न च नामादिनिरनिक्षिप्तमर्थतोऽनुगम्यते. नापि नलिनुगमनियता संबन्धरूप उपक्रम संच न्धोपक्रमस्तेन संबन्धकत्र उपक्रमेण समीपमानीय न्यासयोग्य विधाय न्यस्तनिकेपं विहितनामस्थापनादिनिकेपं सच्छास्त्रं ततोऽर्थतोऽनुगम्यते व्याख्यायते नानाविधानैर्नानाभेदे नये स्त स्मादयमेवानुयोगद्वारकम इति कमप्रयोजनद्वारं समाप्तमिति । औ० | नं० | पृ० । नि० यू० । व्य० । श्रा० म० द्वि० | स्या०
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016041 |
| Book Title | Abhidhan Rajendra kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Rajendrasuri |
| Publisher | Abhidhan Rajendra Kosh Prakashan Sanstha |
| Publication Year | 1986 |
| Total Pages | 1064 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Dictionary, Dictionary, & agam_dictionary |
| File Size | 38 MB |