Abhidhan Rajendra kosha Part 1

SR No.: 016041
Original Sutra Author: N/A
Author: Rajendrasuri
Publisher: Abhidhan Rajendra Kosh Prakashan Sanstha
Publication Year: 1986
Total Pages: 1064
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Dictionary, Dictionary, & agam_dictionary
File Size: 38 MB

Page 460

( २५१) अणभिवंतसंजोग अनिधानराजेन्षः।
प्रणवकंखवत्तिया संयोगो या येनाऽसावनभिकान्तसंयोगः । परिग्रहप्रस्तेऽसंयते, स्य, दुःखं समुदायमार्गनिरोधलकणं, चतुरार्यसत्यादानातिरिआचा०१ श्रु०१०४०।
तं वा बौद्धस्येत्यादि । अनु०। भा० म०दि० । विशे०।। श्रण निगम-अनभिगम-पुं० न० तक विस्तरबोधानावे, भ०२
अणराय-अराजक-न । राज्ञोऽभाव, प्राक्तनस्य राको मरणे श०१०। सम्यगप्रतिपत्ती, ध० ३ अधिः ।पा।
संजाते सति यावदद्यापि राजा युवराजश्चैती द्वापि नाभिषिश्रणभिग्गहिय-अनभिग्रहिक-न० । अभिग्रहः कुमतपरिग्रहः स ती तावदराजकं भएयत, पृ०१उ०। ('विहार'शब्द व्याख्या) यत्रास्ति तदभिग्रहिक, तद्विपरीतमनभिग्रहिकम् । मिथ्यास्व- प्राणरिक्क-देशी-न । दधिक्कीरादो, नि० चू०१६ २०। जेदे, स्था०२ ग०१०। तच प्राकृतजनानां सर्वे देवा बन्द्यान
प्रणल-अनल-पुंगनास्ति अलः पर्याप्तिर्यस्य, बहुदायदएनेनिन्दनीयाः, पवं सर्वे गुरवः, सर्वे धर्मा इत्याद्यनेकविधम् । ध०२ अधिo "अणभिग्गहियमिच्छगदंसणे विहे पाते। तंजहा-सप
ऽपितृप्तेरभावाम् । न.पा वन्ही, अनलदेवतत्वात् कृत्तिकानजवसिए चेव अपज्जवसिए चेव" अनजिनहिकं भव्यस्य सपर्य
कत्रे, चित्रकवृक्त, पुंगतस्य सर्वतः पर्याप्तत्वेऽपि पर्याप्तेः सी. वसितमितरस्यापर्यवसितमिति । स्था० १ग०१उ०।
माभावात्तत्त्वम् । भल्लातके वृत्त च । वाच० । प्रश्न० । स्था। अनभिग्रहित-पुं०। अभिमहिकमिथ्यात्वरहिते , वृ० १ उ० ।
श्रावन अलोऽननः। अप्रत्यले अपर्याप्ते अयोग्ये, निच.
११ उ०। असमर्थे, प्रा०म० द्वि०। अणभिग्गहियकुादट्ठि-अननिगृहीतकुदृष्टि-पं० । अननिगृहीता
अनलमित्यस्यअनङ्गीकृता कुरष्टिवौद्धमतादिरूपा येन सोऽनभिगृहीतकुदृष्टिः । काम खलु अलसद्दो, तिविहो पज्जत्तहिं पगतं । संतपरुचौ , येन मिथ्यात्विनां कुमतमजीकृतं नास्तीत्यर्थः ।
श्रणलो अपच्चलो तिय, होति अजोगो व एगट्ठा १११ उत्त०२० अ०। अणभिग्गाहयसिज्जासणिय-अननिगृहीतशय्यासनिक-पुं०।
चोदक पाह-ननु अलशब्दः त्रिवर्थेषु हएः, तद्यथा-पर्याप्त,
भूषणे, वारणे च । प्राचार्य पाह-यद्याप विध्यप्यर्थेषु हरः न अजिगहीते शय्यासने येन सोऽननिगृहीतशय्यासनिकः ।
तथापि अर्थवशादत्र पर्याप्ते कष्टयः, न असोऽनमः, अपचनः स्वार्थ इकप्रत्ययः । शय्यासनविषयकाभिग्रहरहिने, “नो क
अयोग्यश्च पते एकार्थाः । नि० चू० ११ उ० । प्प निग्गंथाण वा निम्गंधाण वा अणभिग्गहियसिज्जासहिएजं हुत्तए " कल्प।
अणलंकिय-अनलईत-त्रिका न० त०।मुकुटादिभिरविषिते, श्रणभिग्गहीयपुापाव-अननिगृहीतपायपाप-त्रि०। अनधिग
भ०२ श०१ उ०। तपुण्यपापे, अविदितपुण्यपापकर्महेतौ च । प्रश्न०२ अाश्र द्वारा
अणलंकियविनसिय-अनलकृतविषित-त्रि०ानता. अणभिग्गाहिया-अनभिगृहतिा-स्त्री० । अर्थानभिग्रहेण कि
सस्कृतं मुकुटादिभिः, विनूषितं वस्त्रादिभिः, तनिषेधादनन
कृतं वितषितम् । मुकुटादिभिर्वस्त्रादिभिर्वा शोभामप्रापिते, स्थादिवदुच्यमानायां भाषायाम, " प्रणाभग्गहिया भासा,
ज०२ श० १ उ० । भासा य अभिग्गहं निवोधवा" | भ०१० श० ३ उ०। अणनिणिवेम-अनजिनिवेश-पुं०। अतत्त्वेऽभिनिवेशाभावे, अ
अणागिरि-अनागरि-पुं०। चण्डप्रद्योतनूपतेईस्तिरत्ने, ननाभोगे च । पंचा०११ विव०। भनिनिवेशराहित्ये, अभिनिवेश.
स० ९ अ० । “ स्त्रीरत्नं च शिवा देवी , गजोऽनलगिरिः
| पुनः" | आ० क०।। श्व नीतिपथमनागतस्यापि पराभिभवपरिणामेन कार्य्यस्यारम्भः । ध०१ अधि०।
अणलस-अनलस-त्रिका उत्साहवति, दश० १ अ01 अणनिप्पेय-अनानिप्रेत-पुं० । अननिप्रेतार्थविषये संयोगे, - अणमाणितणवणस्सइगणणिस्मिय-अनलानिलतृणवनस्पस०१०। पं० सं०।
तिगणनि:श्रित-त्रि अनस्तेजस्कायोऽनिलोवायुकायस्तृणश्रणजिजय-अनभिजूत-त्रिका नाभिनूतोऽननिनृतः । अनुक- | वनस्पतिगणो बादरवनस्पतीनां समुदायः , एतन्निःश्रिताः । लप्रतिकूलोपसर्गः परतीथिकैर्वाऽजातानिभवे, आचा० १ श्रु'
तेजस्कायापजीवकेषु त्रसेषु, प्रश्न०१आश्रद्वा०। १०।
अणलिय-अनलीक-ना सत्य, वृ० १ उ० प्रणभिलप्प अनजिलाप्य-त्रि० 1 प्रज्ञापनायोगे, प्रा० म०प्र०।। अणद्वियाणिज्ज-देशी-त्रि० । अनाश्रयणीये अयोध्ये, " घि"पालवणिज्जा लावा, अणतभागो उ अणनिलप्पाणं " सूत्र०१ सवल्लीअणल्लियणिज्जाओ" I स्त्रियः विषवल्लीवद हालाहलअ० १०१ उ० । श्रा० चू०।
विषमतावत् अनाश्रयणीयाः सर्वथा सङ्गादिकर्तुमयोग्या: प्राणजिस्संग-अनभिष्वङ्ग-पुं०। निष्प्रतिबन्धे, पंचा०१४विका तनकाबप्राणप्रयाणहेतुत्वात् । पर्वतकस्य राज्ञो नन्दपुत्रीविषकश्रणभिय-अनजीत-पुं० । श्रण वणेति दएमकधातुः , प्रगति
न्यावत् । तं। गच्छति तासु तासु योनिषु जीवोऽनेनेत्यणं पापं, तस्माद नीतः।
अणव-ऋणवत-पुं० । दिवसस्य षविंशे लोकोत्सरमुहृत्त. असावद्ययोगे, प्रा० महि० ।
कल्प० । चं० प्र०। अणानिस्संगो-अनभिष्वदन्तम-अव्य० । अनिष्वङ्गाभावादि- अण्वकंखमाण-अनवकाढत-त्रि० । विहर्तुमिच्नति, कत्यर्थ, पंचा० ४ विव०।
ल्प। स्था। अणभिडिय-अननिहित-न। आत्मन एवेच्चयाऽभणितलक- | श्रणवखवत्तिया-अनवकाङ्कमत्यया-स्त्री० । अनधकाड्डा ण, वृ०१० । स्वसिद्धान्तानुपविष्टरूपे सूत्रदोषनेदे, यथा.
स्वशरीराद्यनपेक्षत्वं सैव प्रत्ययो यस्याःसाउनयकाबप्रत्यया मप्रमः'पदार्थो वशषिकस्य, प्रकृतिपुरुषात्यधिकं वा साइख्य- | इहलोकपरलोकापायानपेक्षस्य क्रियाभदे, स्था०२ ठा०१ उ.