Page Text
________________
(६३) अंतगडदसा अभिधानराजेन्द्रः ।
अंतद्धाणपिंड पर्यन्ते स्थितमिति कृत्या अन्तगतमित्युच्यते तैरेव पर्यन्तवर्ति- गुदम् प्रगुदन् हस्तस्थितं दएमाप्राद्यवस्थितं या क्रमेण स्वनिरात्मप्रदेशैः साक्षादवधिरूपेण मानेन झानानाशेषैरिति । अथ-| गत्यनुसारतः प्रेरयन् प्रेरयन् गच्छेत् यायात् एष दृष्टान्तः । वा औदारिकशरीरस्य अन्ते गतं स्थितमन्तगतं कयानिदेकदि- उपनयस्तु स्वयमेव जावनीयः । तत उपसंहरति (सत्तं पुरो शोपमम्नात् इदमपि स्पर्द्धकरूपमवधिज्ञानम् । अथवा सर्वेषा. अंतगयं) से शम्दः प्रतिवचनोपसंहारदर्शने तदेतत् पुरतोऽन्तमप्यात्मप्रदेशानां क्षयोपशमनावेऽपि श्रीदारिकशरीरान्त क- गतम्य मत्र भावना। यथा स पूरुषः उल्कादिभिः पुरत याऽपि दिशा यद्वशादुपलनते तदप्यन्तगतम् । आह यदि सर्वा- एव पश्यति नान्यत्र एवं येनावधिज्ञानेन तथाविधक्षयोपशमन्नामप्रदेशानां कयोपशमस्ततः सर्वतः किं न पश्यति? उच्यते ए- यतः पुरतः एव पश्यति नान्यत्र तदवधिज्ञानं पुरतोऽन्तगतमकदिशव क्षयोपशमस्य संभवात् विचित्रो हि वयोपशमस्ततः | निधीयते । एवं मार्गतोऽन्तगतं पावतोऽन्तगतसूत्रं नावनीयं न. सर्वेगमप्यात्मप्रदेशानामित्थं नूत एव स्तसामग्रीवशात् क्षयो- वरम (अगुकमाणे अणुकद्देमाणेसि) हस्तगतं दरामग्रादिस्थित पशमः संवृत्तो यदौदारिकशरीरमपेक्ष्य कयाचिद्विवक्कितया ए. वा मनु पश्चात् कर्षन अनुकर्षन् पृष्ठतः पश्चात कृत्वा समाकर्षन् कदिशा पश्यतीति उक्तं च चुणौँ । “ोरानियसरीरंते हियं ग- समाकर्षनित्यर्थः। तथा (पासाओ का परिकमाणे परिकमायंति पगटुं तं चायप्पएसफडगावहिएगदिसोवलंभो य अंत- त्ति) पार्श्वतो दक्षिणपावतोऽथवा वामपार्श्वतो यद्वा द्वयोगहुं ओहिनाणं जम्म । अहवा सब्बायप्परासविसुखसुवि प्रो- रपि पार्श्वया उल्कादिकं हस्तस्थितं वा दरामाप्रादिस्थितं वा प. राजियसरीरगते एगदिसि पासणागयंति अंतगयं भन्म " तृ- रिकर्षन् परिकर्षन् पार्श्वभागे कृत्वा समापन समाकर्षनित्यर्थः। तीयोऽर्थः एकदिग्भाविनाऽवधिज्ञानेन यद्योतितं केत्र तस्यां नं० १९ पत्र। (मध्यगतादस्य विशेषः प्राणुगामिय शब्द) वर्तते तदवधिज्ञानमवधिज्ञानवतस्तदन्ते वर्तमानत्वात्ततोऽन्ते अन्त्रगत-त्रि० मन्त्रान्तर्वतिनि, सूत्र० २०१० एकदिग्रूपस्यावधिज्ञानविषयस्य पर्वन्ते व्यवस्थितमन्तगतम्। अंतग्ग-अन्तर्गत-त्रि तोऽन्तरि ८१॥६० इति सूत्रस्य क्वातनेदा यथा।
चित्कस्थानान्तः शन्दे तस्यात एवम् । मभ्यगते, प्रा० । अध्यसे कितं अंतगयं अंतगयं तिविहं पम्पत्तं तंजहा पुरा अंतगयं | मग्गयो अंतगयं पासओ अंतगयं । से किं तं पुरो अं अंतचरय-प्रान्तचरक-पुं० पार्श्वचारिणि, भनिग्रहविशेषधारतगयं ? पुरो अंतगयं से जहानामए केइ पुरिसे नकं वा के भिवाके, स्था० ५ ० । यो दि अभिग्रहविशेषारक्षेत्रान्तरेषु मुग्लियं वा अन्नातं वा मणिं वा पश्वं वा जोई वा रो...
चरति स्था०४ गग। का पणो माणा पणोलेमाणा गच्चिज्जा सेत्तं पुरओ अ-.
अंतचारिम आन्तचारिन्-पुं० अन्तेन तुक्तावशेषेण बद्वादिप्र.
| कृष्टेन चरन्तीति । मभिप्रहविशेषधारके भिकाके, स्था० १० तगयं । से किं तं मग्गो अंतगयं मग्गो अंतगय से जहा-|
ठा० । सूत्र। नामए केइ पुरिसे उकं वा चलियं वा अलावा माण वा अंतजीवि (न्)-प्रान्तजीविन्-पु० प्रान्तेन जीवितुं शीलमाजपईवं वा जोई वा मग्गओ काउं अणकढमाणे अणुकदमाण माऽपि यस्य स तथा 1 मनिप्रदविशेषधारके भिक्की, स्था०५ गचिज्जा सेत्तं मग्गओ अंतगयं । से किं तं पासको अंत- ग०। सूत्र। गयं पासो अंतगयं से जहानामए केइ पुरिसे उकं वा चम्
अंतट्ठ-अन्तःस्थ-मुं० अन्तः स्पशॉप्मणोवर्णयोमध्ये तिष्ठतीति लियं वा अलायं वा मणि वा पईवं वा जोइंवा पास भोका।
स्था-क्वि । यरसवास्येषु वर्णेषु, ते दिकाविमावसानस्पर्शाना
शपसहरूपोष्मणां च मध्यस्थाः। वा विसर्गलोपेन्सिस्था अपि परिकढमाणे परिकढेमाणे गचिज्जा सेत्त पासो अंतगयं |
मध्यस्थितमात्रे, त्रि० वाच । सेत्तं अंतगयं ॥
अंतदाण-अन्तर्धान-न अन्तर्-घा०-म्युट् । तिरोधाने, अथ किं तत् अन्तगतम् अन्तगतं त्रिविधं त्रिप्रकार प्राप्त तद्य- शक्तिस्तम्ने तिरोधानं, कायरूपस्य संयमाद । था पुरतोऽन्तगतमित्यादि । तत्र पुरतोऽवधिज्ञानिनः स्वव्यपेक्ष
कायः शरीरं तस्यरूपं चकु यो गुणस्तस्य मास्त्यस्मिन्काबा भप्रभागे अन्तगतं पुरतोऽन्तगतम् तथा मार्गतः पृष्ठतोऽन्त
ये रूपमिति संयमापस्य चर्गाद्यत्वरूपायाः शाक्त स्तम्मे, गतं मार्गतोऽन्तगम् । तथा पार्श्वतो स्योः पार्श्वयोरेकतरपार्श्वतो
नावनावशात् प्रतिबन्धे सति तिरोधानं जवति चतुषः प्रकाश पाऽन्तगतं पार्श्वतोऽन्तगतम् । अथ किं तत्पुरतोऽन्तगतम्(सेज
स्पस्य सात्विकस्य धर्मस्य तहणव्यापारानावात्तथा संयमइत्यादि) स विवक्तितो यथा नाम कश्चित्पुरुषः अत्र सर्मेबपि
पान् योगी न केनचिद् दृश्यत इत्यर्थः। एवं शम्दादितिरोधानमपदेषु एकारान्तत्वमतः सौ पुंसि इमानि मागधिकजापालकणा
पिकेयम् । तदुक्तं कायरूपसंयमात ग्राह्यशक्तिस्तम्मे चक्षुषः सर्वमधीहिप्रवचनमर्समागधिकन्नाधात्मकम् । अर्धमागधिकना
प्रकाशसंयोगेऽन्तर्धानम् । एतेन शब्दाचत नमुक्तमिति द्वा० पया तीर्थकृतां देशनाप्रवृत्तेः । ततः प्रायः सर्वत्रापि मागधिक
२६वाअजनविद्यादिनाऽदृश्यीभवने,नि०पू०१०ाम्यवधान भाषासवणमनुसरणीयम् । (नकं घोत्ति) नस्का दीपिका पा. च-व्य०२०। शम्मः सोऽपि विकल्पार्थः । चटुनी वा चटुली पर्यन्तज्वलित- अंतकाणपिंग-अन्तर्धानपिएम-पुं० पास्मानमन्तर्हितं करवा तृणपूलिका अज्ञातं वा अमातमुस्मुकंच अपनागे ज्वलत्काष्ठमि- गृह्यमाणे पिएके, " अप्पाणं अंतरहितं करेत्ता जो पिंसं गेण्डर स्यर्थः । मणि वा मणिः प्रतीतः ज्योतिर्वा ज्योतिः स एवाचाधा- सो अंतद्धाणपिसो जम्पति जो अंतखाणपिंडं तुंजाजंतं वा रोज्वलदम्निः । प्राइच चूर्णिकृत् "जोश त्ति मगाइपिओ साज" आझादयोऽत्र दोषाश्चतुर्बघु प्रायश्चित्सम । नि० चूत अगमी जसंतो इति" प्रदीपं वा प्रदीपः प्रतीतः पुरतोऽग्रतो २ उ० । अशिवादिकारणेऽन्तर्धानपिएममुत्पादयेत् (अत्रोदहाबा हस्ते दण्डादौ या कृत्वा (पणोद्धमा पोखेमाणेति) | रणं युग्म शब्दे )
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016041 |
| Book Title | Abhidhan Rajendra kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Rajendrasuri |
| Publisher | Abhidhan Rajendra Kosh Prakashan Sanstha |
| Publication Year | 1986 |
| Total Pages | 1064 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Dictionary, Dictionary, & agam_dictionary |
| File Size | 38 MB |