________________
ધનિષ્ઠ માતા
— સુધાબહેન શેઠ
મા શબ્દના ઉચ્ચારણ માત્રથી હૃદય આનંદથી છલકાઇ જાય છે. માતાની સરખામણી ધરતીમાતા સાથે કરવામાં આવે છે. જનની અને જન્મભૂમિને સ્વર્ગથી પણ મહાન માનવામાં આવે છે. નારી દરેક રૂપમાં સંસારને કઈંક ને કઈક પ્રદાન કરે છે. જૈન ધર્મમાં પણ માતાનું સ્થાન મુઠ્ઠી ઊંચેરું છે.
સૂર્ય જેવા તેજસ્વી પુત્રને પૂર્વ દિશા ધારણ કરે છે. તે રીતે ધર્મ અને આત્મકલ્યાણના પથ પર અગ્રેસર બનનાર સંતાનને સર્વગુણસંપન્ન અને ધર્મીનેષ્ઠ માતા જ જન્મ આપે છે.
CB
જયારે ગુરુ આત્મારામજી મહારાજ દીક્ષા લેવાની આજ્ઞા લેવા પોતાની મા પાસે ગયા તો માતાએ નાનકડા પુત્ર દીત્તાને પૂછયું: ‘બેટા, તું જૈન ધર્મના કઠિન નિયમોનું પાલન કઈ રીતે કરી શકીશ?”
ત્યારે દીત્તાએ જવાબ આપ્યો, ‘મા, હું તો ક્ષત્રિય બચ્ચો છું. હું એવા નાનકડા નિયમોથી ગભરાતો નથી. હું તો અહિંસારૂપી તલવારથી આંતરિક શત્રુ રાગદ્વેષ ઉપર વિજય પ્રાપ્ત કરીશ.'
પોતાના પુત્રની આવી દ્દઢતા જોઇ માતાએ પુત્રને આશીર્વાદ આપ્યા. માએ તો પુત્રની પરીક્ષા લેવી હતી. રૂપા માતાના આધ્યાત્મિક સંસ્કારોનો એ ચમત્કાર હતો.
ગુરુ વલ્લભની માતા જયારે અંતિમ શય્યા પર હતી ત્યારે ચારેય ભાઇઓ માતાના બિછાનાની આસપાસ આંસુનાં તોરણ બાંધી બેઠા હતા. ગુરુ વલ્લભનું સંસારી નામ છગન હતું.
માતાએ પૂછ્યું, ‘બેટા છગન, કેમ ઉદાસ છે? શા માટે રડે છે?”
છગને માતાને સામો પ્રશ્ન પૂછયો, મા, તમે મને કોના ભરોસે છોડી જાઓ છો?”
માતાએ કહ્યું, “બેટા છગન, હું તને વીતરાગ પ્રભુના ભરોસે છોડી જઇ રહી છું.' માતાના આ શબ્દોને છગને જીવનમાં આત્મસાત કરી લીધા. સમય પાકતાં ગુરુ આત્મારામજી મહારાજ પાસે આત્મધન પ્રાપ્ત કરીને છગનમાંથી જગવલ્લભ બની ગયા. આ પણ ઈચ્છામાનો ચમત્કાર હતો.
પૂજય મૃગાવતીજી મહારાજને મહત્તરા બનાવનાર એમનાં માતા પૂજય શીલવતીજી મહારાજનો ચમત્કાર આપણે સૌ જાણીએ છીએ.
આજની માતાઓ પણ પોતાના સંતાનોમાં એવા સંસ્કારોનું સિંચન કરે કે, આત્મ-વલ્લભ અને મહત્તરાજી જેવાં અમૂલ્ય રત્નો પાકે.
આજની માતાઓ વિનય, ત્યાગ અને સાદાઇને જીવનમાં અપનાવે એવી પૂજય મહત્તરાજીની ભાવના હતી. એટલા માટે તેઓ દરેકને સ્વાધ્યાયના પચ્ચક્ખાણ આપતાં હતાં.
૧૦૦
આજે મહત્તરાજી મહારાજ આપણી વચ્ચે નથી, પરંતુ આપણને શ્રદ્ધા છે કે, એ માતા મહત્તરાજી જયાં હશે ત્યાંથી આપણા સૌ પર આર્શીવાદ વરસાવતાં રહેશે. મા કદી પોતાના સંતાનોને ભૂલી શકે, ભલા?
મહત્તરા શ્રી મૃગાવતીશ્રીજી