________________
૧૮
જીવન-દર્શન ગામડીયાએ બધાને પડકાર્યો અને પાણીમાં જ ભેટભેટા થઈ ગયા. તાલીમ પામેલા વિદ્યાર્થીઓએ પડકાર ઝીલી લીધો અને અંધારામાં પાણીમાં લાઠીઓથી ઝપાઝપી થઈ. ગામડીયાની લાઠી ચક્રની જેમ વીંઝાઈ રહી હતી અને એકસામટા આવતા લાઠીઓના પ્રહારે ઝીલી લેતી. કેટલાક વિદ્યાથીએ પાણીમાં પડી ગયા અને સઘળા ભીંજાયા. અંતે ગામડીઓ હસી પડે ત્યારે જ બધાને જાણ થઈ કે એ તે કેપ્ટન ધીરજલાલ હતા અને વિદ્યાર્થીઓની કસોટી કરી રહ્યા હતા.
આ બધા પ્રસંગે યાદ કરીએ છીએ ત્યારે જ વિદ્યાર્થીઓને સાહસિક, નીડર અને ખડતલ બનાવવામાં તેમણે આપેલ ફાળાનું મૂલ્ય સમજાય છે.
છાત્રાલય છોડ્યા પછી શ્રી ધીરજલાલ અનેકવિધ પ્રવૃત્તિઓમાં પડ્યા. તેમણે જે જે કાર્યો હાથ પર લીધાં છે, તેમાં યશસ્વી થયા છે. પ્રમાદ કે નિરાશા જેવા શબ્દ તેમના શબ્દકેષમાં જ નથી. બાળસુલભ ભાષાથી તે પંડિતગ્ય ભાષા તેમની લેખનશૈલીમાં રહી છે, તે તેમની વિશિષ્ટતા છે. જૈન ધર્મનાં સૂત્ર અને સ્તોત્રે રાગ રાગિણી અને છમાં તાલબદ્ધ રીતે આજથી ૪૫ વરસ પહેલાં તે ગાતા અને શીખવતા હતા. વરસો પહેલાં તેઓ શ્રીમુળી પ્રજામંડળ સાથે જોડાયા હતા અને મુળીના પ્રશ્નોમાં પણ રસ લીધો હતે. - જૈનધર્મને પ્રચાર અને પ્રભાવના તેમનું મુખ્ય કર્તવ્ય રહ્યું છે, તેમ છતાં સમાજ, બાળકે, વિદ્યાથીએ, યુવા અને રાષ્ટ્રને વિવિધ ક્ષેત્રે અને વિવિધ પ્રકારે તેમણે કરેલું પ્રદાન આગામી પેઢીઓ માટે ઉપયોગી અને પથદર્શક બની રહેશે.