________________
નવનવોન્મેષશાલિની
પ્રજ્ઞાના પ્રતીક શ્રી ધીરજલાલભાઈ
લે. શ્રી શાંતિકુમાર જે. ભટ્ટ એમ. એ., એલૂ. એ. બી., સાહિત્યરત્ન
યોગ એકેડેમીના પ્રમુખ અને મુંબઈ સમાચાર સાપ્તાહિકના વિદ્વાન તંત્રીના મન પર શ્રો ધીરજલાલ ભાઈનું જે ચિત્ર અંકિત થયું છે, તેને અહીં સુંદર અક્ષરદેહ અપાયો છે.
' કલમને અને કલમબાજને પણ ગૌરવને અનુભવ થાય એવા પડછંદ અને પ્રતિભાશાળી શ્રી ધીરજલાલ ટેકરશી શાહનું જીવન આપણને હજારો વર્ષ જીવતા ઋષિ મુનિઓનું સ્વાભાવિકતયા જ સ્મરણ કરાવે છે. સીત્તેર વર્ષના જીવનની પ્રત્યેક પળને એમણે ઉદાત્ત પ્રવૃત્તિઓથી અનેકગણી બનાવી છે અને એ રીતે એમનું આયુષ્ય વાસ્તવિક રીતે કેટલું વીત્યું છે, એ કાળગણના ગંભીર સમસ્યામય છે. પેલા સંસ્કૃત સુભાષિતની માફક તેઓ માને છે કે આવતી કાલનું કાર્ય આજે કરવું, સાંજનું કામ સવારે જ કરી નાખવું, કારણ કે આ માનવીએ કાર્ય પૂરું કર્યું છે કે નહીં એને વિચાર કરી મૃત્યુ રાહ જોતું નથી. કદાચ મૃત્યુંજયને આ જ અર્થ હોઈ શકે કે મૃત્યુ આવ્યા પછી જ થઈ શકે એવા અસંખ્ય સત્કાર્યો પણ પૂરા કરી નાખે ! આ અર્થમાં ધીરજલાલભાઈ મૃત્યુંજય પણ છે જ !
કાવ્યમીમાંસાકાર મમ્મટે કાવ્યના જે આશયો ગણાવ્યા છે, એ આશયથી જ માત્ર વિશાળ વાંગ્મયનું સર્જન ધીરજલાલભાઈએ નથી કર્યું, છતાં એ આશયે પરિણામ રૂપે સિદ્ધ થયા જ છે. યશ, અર્થ, વ્યવહારવિજ્ઞાન, અનિષ્ટ સામે રક્ષણ તથા સદ્ય પરનિવૃતિ એ સર્વ આ વાંગ્મય અને અન્ય પ્રવૃત્તિઓમાંથી શેરડીમાંથી નીકળતા રસ માફક પ્રગટયા છે. કવિ ખબરદારે ગાયું છે કે જ્યાં જ્યાં વસે એક ગુજરાતી, ત્યાં ત્યાં સદા કાળ ગુજરાત” પણ આપણે જરૂર કહી શકીએ કે જ્યાં જ્યાં ગુજરાતી વસે છે ત્યાં ત્યાં ગુજરાતીના હૃદયમાં ધીરજલાલભાઈ માટે સન્માનનીય સ્થાન છે, એટલું જ નહીં પણ એમના ચાહક અને પ્રશંસક વર્ગમાં બિનગુજરાતીઓને પણ વિશાળ વર્ગ