________________
શ્રી ધીરજલાલ ટોકરશી શાહની
કવિતાભક્તિ સાધક અને બેધક તત્વોને સમન્વય
લે, શ્રી વેણીભાઈ પુરોહિત ગુજરાતના સુપ્રસિદ્ધ કવિ અને કાવ્યવિવેચકે શ્રી ધીરજલાલભાઈનાં ખંડકાવ્ય તથા છૂટક કાવ્યનું નિરીક્ષણ કર્યા પછી આ લેખને અક્ષરદેહ આપ્યો છે.
કવિતાનું ગગન અસંખ્ય તારલાઓથી ઝગમગતું હોય છે. અવનીના ગગન જેવી જ કવિતાના ગગનની ગહનતા છે. એ ગગનમાં ઊગેલા કવિતારૂપી તારલાઓના સામુદાયિક ઝગમગાટમાંથી જે તેજ પ્રગટે છે, તે આપણને પુલકિત કરી મૂકે છે.'
હદયની ઊર્મિઓને, હદયના ચિંતનને અને હૃદયના અનુભવને કવિતાના ઝરણારૂપે વહાવવાનો પણ આનંદ છે. પોતે જે અનુભવ્યું તે બીજા પણ અનુભવે, એવી ભાવના થતી હોય છે. આજે તે આપણને દુનિયાભરના કવિતાપ્રવાહને પરિચય થઈ શકે છે. દરેક દેશને પિતાની કવિતા છે. એ કવિતાની વ્યાખ્યા છે. એ વ્યાખ્યા પણ કાલાનુક્રમે પરિવર્તન પામતી રહે છે. પરિવર્તન વિના પ્રગતિ નથી. પરિવર્તનના વહેણ વિના પરિસ્થિતિ બંધિયાર બની જાય. ગુજરાતી કવિતામાં પણ એવી જ રીતે તબક્કે તબક્કે પરિવર્તન આવતાં રહ્યાં છે. કવિતાની વિભાવના બદલતી રહી છે. માત્ર છંદોબદ્ધ પદાવલિ એ કંઈ કવિતા નથી. જે ગુરુ છંદ શીખવે, તે કવિ ન પણ હોય. અને છંદ શીખે છે તે કવિ બની પણ જાય છે. આજે તે અધિકાંશ રચનાઓમાં કવિતા પિતાને આવિષ્કાર શોધે છે. કવિતાના આકાર અને પ્રકાર વિશે તબકકે તબકકે દરેક દેશમાં મતમતાંતરે જાગ્યાં છે અને એ મતમતાંતરોમાં કાવ્યતતવ કરોટીએ ચડતું આવ્યું છે. આમાં કેટલીક
