________________
શૈશવઢાલનાં સસ્મરણા
અનિલદલ ખજાવે કુંજમાં પેસી ખ'સી; તરુવર વર શાખા નૃત્યની ધૂન ચાલે; વિહગગણુ મધુરા સૂરથી ગીત ગાય, ખળ ખળ ખળ નાટ્ટુ નિા તાલ આપે.
‘પૂર્વ' અને અધુના' નામનું' મારુ' નિમ્ન મૌક્તિક (છૂટુ' કાવ્ય ) નિહાળે, તેમાં પશુ વિહગગણ હાજર છે :
( શિખરિણી )
અહા. અદ્રિ શ્રૃગા વન ગહન ને ઝાડી ઝરણાં, અહે। પુષ્પા ભૃગા સલિલગણુ નિર્દોષ હરણાં; અહા ગીતા મીઠાં વિહગગણુ કે ગીત નવલ; જણાતી સર્વે એ પ્રથમ રસ સ્ક્રિબ્સે રસી કલા, હવે એ શ્યામાં નહિ નહિ નહિ એ પૂર્વ કાન્તિ, હવે એ દૃશ્યેામાં નહિ નહિ નહિ એ પૂર્વ શાન્તિ; હવે એ દૃશ્યેા ના ભ્રમણ કરતાં ચે અનુભવુ',
૯૭
ગયા હા ! હા ! મીઠાં સકળ સુખડાં શું અહી' લઘુ ?
વનના રમણીય પ્રદેશમાં પણ મે' પ'ખેરૂને તેમનુ' સ્થાન ખરાખર આપ્યું છે, હરિયાળી ભૂમિ સુદર સેાહામણી, વહી રહ્યાં નિમ`ળ ઝરણાં સ્વચ્છન્દ ને ! વાતા શીતલ ધીરા ધીરા વાયા, ચરી રહ્યાં નિર્દોષ હરણનાં વૃન્દ જો ! પ'ખેરુનાં વિધવિધ મધુરાં ગાનથી, થઈ રહ્યો છે સઘળે ખસ આનન્દ જો! પ્યારાં ફૂલ પણ તેમાં હાજર છે.
હસતાં સઘળે ર'ગમેર’ગી ફૂલડાં, કરી ગુજારવ લઈ રહ્યા રસ ભૃંગ ! લચી રહ્યાં ફળ પકવથી તરુ સૈાહામણાં, પગેરૂ' સહુ આનન્દે ખાય જો ! જોતાં નજરે રમણીય વન પ્રદેશ આ, ધીરજ અંતર આનંદે ઉભરાય જો ! ગ્રામ્ય પશુ :
મારા ગામનાં પશુએ પણ મારી નજર આગળ તરે છે. સવારમાં સાંતીડાં મહાર નીકળતાં, ત્યારે ગળામાં ટોકરી ખધેલા બળદો જે છટાથી ચાલતા તે હું જોઈ રહેતા. ઘણી વખત તેમની પાસે જઈ ગમાણમાંની કડખ . પણ નીરી હશે. તેમને હાથથી પ'પાળવા જેટલી તેા હિંમત ન હતી, પણ ખેડૂતને જ્યારે તેમના પર હુંફાળા હાથ ફેરવતાં જોતા ત્યારે દૂર ઊભા ઊભા આનંદ પામતા. ઘણી વાર ખેડૂતા પેાતાના અળદની સાથે વાતા કરતા, ત્યારે મને એમ થતું કે આ ખળદે શુ' સમજતા હશે? પણ પેાતાની વાત ખળદને કરી છે, એ વિચારે ખેડૂતા એક જાતનુ આશ્વાસન પામતા. આ બળદો શકર ભગવાનનું વાહન કહેવાય, એટલે જોરાવર હાય એમાં નવાઈ શી ?
૧૩
