________________
જીવન-દર્શન શાંત મુખમુદ્રા, પ્રસન્ન દષ્ટિ અને ધ્યાનસ્થ અવસ્થા. આગળ જતાં હું જિનભગવાનની થોડી સ્તુતિએ શીખે, તેમાં નીચેની સ્તુતિ ખૂબ પસંદ પડેલી, એટલે તે વારંવાર ગાતે હતે. આજે પણ તે ગાઉં છું, ત્યારે ખૂબ આનંદ આવે છે.
प्रशमरसनिमग्नं दृष्टियुग्मं प्रसन्नं, बदनकमलमंकः कामिनीसंगशून्यः । करयुगमपि यत्ते शस्त्रसन्बन्धवन्ध्यः
तदसि जगति देवो वीतरागस्त्वमेव ॥ દષ્ટિયુગ્મ એટલે બે નેત્રે પ્રશમરસથી ભરેલાં છે, વદનકમલ એટલે મુખમંડળ પ્રસન્નતાથી પૂર્ણ છે, અંક એટલે ખળે, સ્ત્રીના સંગથી રહિત છે, વળી બંને હાથ કોઈપણ જાતના શસ્ત્ર વિનાના છે, તેથી હે દેવ ! આ જગતમાં તું જ સાચો વીતરાગ છે.”
અહીં એટલું કહેવું જોઈએ કે અમારામાંના એક ભાઈ પિતાની દુકાનના એક ગોખલામાં જૈનધર્મના છેલ્લા તીર્થકર શ્રી મહાવીરસ્વામીને એક ફેટ તથા નવપદજીને એક યંત્ર રાખતા હતા. તેઓ નાહી ધોઈને તેની પાસે દીવો કરતા હતા અગરબત્તી સળગાવતા હતા અને પિતાને જે સ્તુતિ-સ્તવન વગેરે આવડતું હતું તે બેલતા હતા. હું સમજણો થયે-કાંઈક મોટે થયો, ત્યારે ઘણી વખત એ દુકાને જતે અને પેલા ફોટા અને યંત્રને પગે લાગતું હતું. તે વખતે કઈ સ્તુતિ-સ્તવન તે આવડતું નહિ, એટલે નમસકાર મંત્ર અને વીશ તીર્થકરેનાં નામે બોલતે હતે. જેન ઉપાશ્રય
અમારા ગામમાં માટીને એક જાળીબંધ ઉપાશ્રય હતા. પાછળથી તે ચૂના-બંધ થયેલ. લે કે તેને અપાસરે કહેતા ને કેટલાક બટકબેલા “આ પાંસર એટલે “નહિ સીધે” એમ કહીને કટાક્ષ પણ કરતા. પણ હું જાણું છું ત્યાં સુધી તેમાં સીધું ન હોય એવું કઈ કામ થતું નહિ. જે આશ્રય કાયમને માટે નથી, પણ તાત્કાલિક કે કામચલાઉ છે, તે ઉપાશ્રય. - આ ઉપાશ્રયમાં મોટા ભાગે સ્થાનકવાસી સાધુ-સાધ્વીઓ જ ઉતરતા અને તેમાંયે સાયલા સંઘાડાનું પ્રભુત્વ રહેતું. આ ગામમાં મૂર્તિપૂજક સાધુઓને અવર-જવર બહુ ઓછો હતો, અથવા નહિવત્ હતું, એમ કહું તે પણ ચાલે. મારા આ ગામના આખા વસવાટમાં મૂર્તિપૂજક સાધુઓને એક જ વખત ઉતરેલા જોયા છે ને તે પણ મારા ઘર પાસેના નાનકડા ચારામાં. આ સંજોગોમાં અમારું મૂર્તિપૂજકપણું ટકે શી રીતે ? પણ આનંદની વાત એટલી હતી કે મૂર્તિપૂજામાં નહિ માનનારા અને માનનારા બંને પ્રેમ પૂર્વક સાથે રહેતા હતા અને ધર્મને નામે કઈ દિવસ કજિયો-ટટ કરતા નહિ.
