________________
}2
શાસનસમ્રાર્
શેઠના ઘેર મૂકવા માટે લઇ જતા હતા. શેઠનું ઘર જેસી‘ગભાઇની વાડીમાં હતું. તેમાં જવાના મા` પાંજરાપાળ થઇને નીકળતા હતા. એટલે તેઓ પૂજ્યશ્રીને વંદન કરવા માટે આવ્યા. તેમની સાથે કરો જોઇને પૂજ્યશ્રીએ પૂછ્યું : આ છેકરા કાણુ છે ?
તેમણે કહ્યુ : સાહેબ ! આ કરેા પાટણના છે. ગરીબ અને અનાથ છે. પણ તેનુ ભાગ્ય સારૂં જણાય છે. માટે તેને શેઠ જેસીગભાઈ ને ત્યાં મૂકવા જાઉં છું.
હજી આટલી વાત થઇ ત્યાં જ પેલા છેકરા એટલી ઊંચો, “મને અહીં જ રહેવા દ્યો ને, અહીં રહેવાનું મને ઘણુ' મન થાય છે.’’
મહાપુરુષની સંગતિના દર્શનના પ્રભાવનું આ જવલંત ઉદાહરણ છે. એ બાળકે પૂજ્યશ્રીને આ પૂર્વે કદીપણ જોયેલા નહિ, ઉપાશ્રયે કયારૅ ય આવેલા નહિ, અને છતાંય તે કહે કેમારે અહી રહેવું છે, ત્યારે અને પૂજ્યશ્રીના દર્શનના પ્રભાવ જ ગણાય ને !
ખંભાતની ‘જંગમ પાઠશાળા’ના વિદ્યાથીએ ત્યાં જ હતા. તેમાંના શ્રીદલસુખભાઈ કસ્તૂરચંદે એ ખાળકનું અહી* (ઉપાશ્રયે) રહેવાનુ મન જાણીને કહ્યું : ભલેને આ છેકરી અહીં રહેતા. ઘેાડું ઘણું ભણશે, ને અમારા કા માં ઉપયોગી પણ થશે.
આ સાંભળીને મનસુખ–મામા તે કરાને ત્યાં ઉપાશ્રયે જ મૂકી ગયા. એ છેકરા પણ રાજીથી ત્યાં રહીને બધાનું કામ હેાંશપૂર્વક કરી આપવા લાગ્યા. વિદ્યાથી આ માટે ચાલતાં રસેાડામાં તે જમતા. એ ખૂબ અબૂઝ અને ભેળા હતા. ઘણીવાર વિચિત્ર અને સૌને રમૂજ પડે તેવા પ્રશ્નો તે પૂછતે ઃ આ સૂરજ દિવસે જ કેમ ઊગે છે ? સાંજે પાછા ભાગી કેમ જાય છે ? આ ચંદ્ર રાત્રે જ કેમ ઊગે છે ? દિવસે કેમ નથી દેખાતા ? ઈત્યાદિ. તેને અક્ષરજ્ઞાન જરાપણ નહેાતું, શ્રી દલસુખભાઈ તેને નિવૃત્તિના સમયમાં બારાખડી વિ. શીખડાવતા.
એક વાર દલસુખભાઈ ને એની પરીક્ષા કરવાનું મન થયું. તેમણે પાતાની પથારી-તળે ઘેાડા પૈસા મૂકી રાખ્યા. અને સાવ અાણુ હોય તેમ અન્ય કાર્યાર્થે ચાલ્યા ગયા. પેલા કરાએ જેવી તેમની પથારી ઉપાડી કે નીચેથી પૈસા નીકળ્યા. તરત જ તે દોડતા દલસુખભાઈ પાસે ગયા. અને તેમના હાથમાં પૈસા આપતાં કહ્યું કે: આપની પધારી નીચે આ પૈસા પડી રહ્યા હતા. આ જોઈ ને દલસુખભાઈ વગેરેને તેની નિખાલસતા અને પ્રામાણિકતા માટે ખૂબ સદ્ભાવ થયા.
ચામાસુ પૂરું થયું. એક દિવસ પેલા છેકરા પૂજ્યશ્રીને કહેઃ મને દીક્ષા આપે. પૂજ્યશ્રીએ સસ્મિત જવાબ આપ્યા : ભાઈ ! તું હજી ખળક છે. દીક્ષા લેવી એ સહેલો વાત નથી.
કેવી એ અજાણુ બાળકની ભાવના ? દીક્ષા એટલે શું ? ~ તેની એને ખબર નથી. દીક્ષા લેવાથી શુ ફાયદો થાય ? તેની અને સમજણુ નથી. છતાંય એ કહેતા હતા કે-“મને દીક્ષા આપો.” પૂર્વના કાઇ યોગભ્રષ્ટ આત્માના સસ્કાર જ એની પાસે એ વચના ખેલાવી રહ્યાં હશેને !
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org