________________
प्राकृत एवं अपभ्रंश का आधुनिक भारतीय आर्य भाषाओं पर प्रभाव
सापत्र प्रयोगाः सकलमरुभुवष्टक्कु मादानकाश्च (काव्यमीमांसा, अध्याय १० ) सुराष्ट्र त्रवणाद्या ये पठन्त्यर्पित सौष्ठवम् ।
अपभ्रंशवदंशानि ते संस्कृत वचांस्यपि (काव्यमीमांसा, अध्याय ७)
१. "रिमेो देशविशेषादश (काव्यालंकार २०१२ ) ।
११ स चान्यरूपनागराभीर साम्यत्वमेदेन त्रियोक्तस्वप्रिरासार्थ मुक्त' भूरिभेद इति ।
4 Introduction to Karpurmanjarī p. 75 University of Calcutta (1948).
५ भारतीय आर्यभाषा और हिन्दी, पृ० १०३ (१९६२) तृतीय परिवदित संस्करण, दिल्ली
6 Manomohan Ghosh, Mahārāstrī, a late phase of Sauraseni, Journal of the Department of Letters of the Calcutta University, Vol. xxxii. 1933.
७ गरीयानपशब्दोपदेशः । एककस्य हि शब्दस्य बहवोऽपभ्रंशाः ।
तद्यथा गौरित्यस्य शब्दस्य गावी गोणी गौता गोपोतलिका इत्येवमादयो बहवोऽपभ्रंशाः ।
(२) पं० शमट्टाचार्य, प्राकृत प्रामर, पृ० १२८
************
२२ सं० उदयनारायण तिवारी - वीरकाव्य, पृ० १६५ : सं० २०१२ ।
२३ सं० वासुदेवशरण अग्रवाल - कीर्तिलता २।२२८, २१२१८।४।२४
२४ सं० उदयनारायण तिवारी-वीर काव्य, पृ० २२० ।
२५ सं० वासुदेवशरण अग्रवाल - कीर्तिलता २।२७, ३२७८ ॥
१२ ब्राचडी लाट वैदर्मानुपनागर नागरी बार्बरावन्त्यपांचालटांकक मालवकै कयाः ।
गोड़ोद्रवेनपाश्चात्यपांड्यकौन्तल
संहला । कलिग्याच्य कार्णाटिकां च द्राविडगौर्जराः । आभीरी मध्यदेशीयः सूक्ष्म भेदव्यवस्थिताः सप्तविंशत्यपभ्रंशाः वेतालादि प्रभेदता: ( प्राकृत सर्वस्व २ ) ।
१३ पण्डित हरगोविन्ददास त्रिकमचन्द शेठ, पाइअ सद-महण्णवो ( प्राकृत शब्द महार्णवः) कलकत्ता, प्रथम आवृत्ति संवत् १६८५ (सन् १९२८ ई०)
१४ दे० भारतीय आर्यभाषा और हिन्दी, पृ० १२२-१३२ ।
१५ भारतीय आर्यभाषा और हिन्दी, पृ० १२७-१२८ ।
१६ [पासणाहचरित सम्पादक प्रफुल्लकुमार मोदी (सन् १९६५) ।
१७ डा० महावीर सरन जैन, परिनिष्ठित हिन्दी का ध्वनिग्रामिक अध्ययन, पृ० २०-२२ ।
१५ दे० (१) कोमलचन्द जैन, प्राकृत प्रवेशिका, पृ० ५८ ।
Jain Education International
५६५
***********
१६ डा० महावीर सरन जैन, हिन्दी संज्ञा, भाषा, हिन्दी भाषा विशेषांक |
२० महादेव मा० बासुतकर, मराठी की कारक व्यवस्था, गवेषणा, पृ० ८४, वर्ष १०, अंक २० ।
२१ सरोजिनी शर्मा - हिन्दी और बंगला के परसर्गों का व्यतिरेकात्मक अध्ययन, गवेषणा, पृ० ६३-११०, वर्ष १०, अंक २०
२६ वही - क्रमशः ११५०; १४६ ४ ४० ।
२७ सं० हजारीप्रसाद द्विवेदी, नामवरसिंह —संक्षिप्त पृथ्वीराज रासो, पृ० २५, ३१, ३२, १०८ ।
- ( पातंजल, महाभाष्य १ । १ । १ ) ।
For Private & Personal Use Only
२८ सं० बालकृष्ण राव -- हिन्दी काव्यसंग्रह (खुसरो ), पृ० २७ ।
29 John Beams, A Comparative Grammar of the Modern Indian Aryan Languages, p. 177. ३० देखिए डॉ. कैलाशचन्द्र भाटिया, राउलवेल में प्रयुक्त क्रियाएं, नागरी प्रचारिणी पत्रिका, मालवीय शती विशेषांक, पू. ४५७६६ अंक २-३-४ (सम्वत् २०१०)
www.jainelibrary.org