________________
નમ તિમધમ્ય: જો અન્તિમસાધના ઉપક્રમણિકા ન
સર્વસુ વીતરાગ તીર્થંકર પરમાત્માના શાસનમાં અપૂર્વ વસ્તુ માનેલી હોય તે સમાધિભાવે પંડિતમરણ. જેટલી મનુષ્યભવની ઉત્તમતા અને દુલભતા જણાવી છે, તે કરતાં પશુ અધિક ઉત્તમતા અંતિમ-સાધનાની આ શાસનમાં ગણેલી છે. પ્રભુ પાસે પ્રાર્થના સુત્ર બેલીએ છીએ “સમાહિમરણું ચ બહિલાભો ય તેમાં પણ સમાધિમરણની પ્રાર્થના કરીએ છીએ, સર્વગતિમાં મનુષ્યગતિ છે, તેમાં ચારિત્રપ્રાપ્તિ શ્રેષ્ઠ, ચારિત્રમાં સમાધિમરણ શ્રેષ્ઠ ગણેલું છે. આખી જિંદગી ધર્મારાધનાનું પરિણામ મરણ સમયના શુભ પરિણામ ઉપર અવલંબે છે ધર્મવંચિત આત્માઓને સમાધિ આરાધનાવાળું મરણ શું છે તે મગજમાં ઊતરવું મુશ્કેલ છે. આ કાળમાં રેલવે, એરોપ્લેન, મોટર, કારખાનાં, ટીમર, આગ-રેલ આદિના અકસ્માતમાં સમાધિભરણ પ્રાપ્ત થઈ શકતું નથી. જીવન ધર્મારાધનામય વિકસાવ્યું હોય ત્યારે જ સમાધિમરણની સામગ્રી મળી આવે છે. વાત હિ તૂવ મૃત્યુ જો એ અવશ્ય કરવાનો જ. મરેલા દરેક જન્મે જ તેવો નિયમ નથી, પણ જન્મેલા અવશ્ય મરવાના જ. તેથી જન્મેલાનું મૃત્યુ એ સ્વાભાવિક છે. કેવળીને મૃત્યુ પછી જન્મવાનું હોતું નથી. માટે સમજુને મરણ કરતાં જન્મને ડર વધારે હોય.
જીવને મરણ સમયે શારીરિક માનસિક દુખે અસહ્ય હોય છે. તેવા વિકટ સમયે સમાધિ ત્યારે જ ટકાવી શકાય, જે પ્રથમથી સાનુકૂળ અવસ્થામાં દરેક પ્રકારની સહનશક્તિ કેળવી હેય. મારચવ નિરાર્થ રિપોઢા પરિણા ! જ્ઞાન-દર્શનચારિત્રની આરા
