________________
પોગરામ બનાવવાને આધાર
(યોગશાસ્ત્ર બનાવવાને આધાર)
श्रुतांभोधेरधिगम्य, संप्रदायाच सद्गुरोः। स्वसंपदनतथापि, योगशास्त्र विरच्यते ॥ ४॥ સિદ્ધાંત રૂપ સમુદ્રમાંથી કેટલોક ભાગ લઈને, કેટલેક ભાગ સદગુરૂની પરંપરાથી મેળવીને, અને કેટલોક ભાગ મને પિતાને જે અનુભવ થયે છે તે, એમ ત્રણે આધાર મેળવીને આ યેગશાસ્ત્ર બનાવું છું. ૪.
વિવેચન –આ લેક ઉપરથી સ્પષ્ટ સમજાઈ શકાય છે કે આચાર્યશ્રી પાસે બેગના અનુભવી હતા. જે તેમ ન હતા તે
વસંવેદન" મારા પિતાના પતિ અનુભવથી પણ હું કાંઈ લખી, તેમ ન લખતાં ઉપરના બે જ આધાર બતાવત. છેલ્લે પ્રકાશ આચાર્યશ્રીના અનુભવને છે. તેમાં ઘણું સમજવાનું છે. પા નાની જ શા કારણથી તેના ઉપર વિસ્તારથી ટીકા કરવામાં નથી આવી. મને તે એમ સમજાય છે કે તે રસ્તો તેમને સરલ લાગે છે અને તેથી વિશેષ ટકાની જરૂર ન જોઈ હેય, તથાપિ અત્યારના સમયે ચગની પ્રણાલિકા કેટલાક વખતથી લોપપ્રાયઃ થતાં વિસ્તારની જરૂર તે છેજ. છતા તેવા અનુભવી સિવાય તેમના ઉપર વિવેચન કરવું એ મને અયોગ્ય તો લાગે છે તથાપિ તે મહાત્માના વચનના આધારે તેને શબ્દાર્થ લખવા ધારું છું અને કેટલેક ઠેકાણે વિવેચન લખું તો તે ટીકાને આધારે યા કોઈ બીજા ગ્રંથને આધારે છે, એમ સમજવું. આ પ્રકારનું અત્રે સૂચન કરવું યોગ્ય ધારું છું.
યોગનું સામર્થ્ય, योगः सर्वविपदल्ली, विनाने परशुः शितः।
अमूलमंत्रतंत्र च, कार्मणं निर्वृत्तिश्रियः ॥ ५ ॥ દુનિયાની નાના પ્રકારની વિપત્તિઓના સમૂહરૂપ વેલીઓને કાપવા માટે આ રોગ એક તીક્ષ્ણ ધારવાળા કુહાડા સરખે છે
