________________
મહાવીર દેવની સમદષ્ટિ પણ અનેક જીવને ઉપકાર થાય તે તે કરવામાં મને કોઈ દુખ નથી. જ્ઞાન દષ્ટિથી જોતાં મને જણાઈ આવે છે કે, આ સર્પ પૂર્વે એક તપસ્વી સાધુ હતા. કોધની તીવ્રતાથી કરેલી મહાન તપશ્ચર્યાનું ફળ તે પામી શકયો નથી. “ ખરેખર સમભાવ અને સમ્યગ જ્ઞાનના અભાવે આવી મહાન તપશ્ચર્યાનું પરિણામ આવું દુઃખદાયકજ આવે છે. ” અવશ્ય તે મારાથી પ્રતિબોધ પામશે. પણ તેને પ્રતિબોધતાં મને પણ કષ્ટ સહેવું પડશે. આ નિર્ણય કરી શ્રમણ ભગવાન તેજ રસ્તે ચાલ્યા. કેટલાક વખતથી તે રસ્તે બંધ હતા, તેથી રસ્તામાં ઘાસ ઉગી નીકળ્યું હતું. જીર્ણ પત્રથી રસ્તાને દેખાવ ઢકાઈ ગયે હતે. ઠેકાણે ઠેકાણે કાટાવાળાં નાનાં ઝાડા અને ધૂળથી વૃદ્ધિ પામેલા રાફડાઓ જોવામાં આવતા હતા. તેટલામાં એક જીર્ણ અવસ્થાએ પહેચેલું યક્ષનું મદિર જોવામાં આવ્યું, તે જીર્ણમદિરના મડપમાં ઉભા રહી નાસિકાના અગ્રભાગ ઉપર દૃષ્ટિ સ્થાપન કરી કાર્યોત્સર્ગ મુદ્રામાં ધ્યાનસ્થપણે તે પ્રભુ રહ્યા. નજીકમાં રહેલ બિલથી નીકળી પેલો સર્પ ફરતે ફરતે ત્યાં આવ્યું. જે વનમાં જનાવરે પણ મારા ભયથી પ્રવેશ નથી કરી શકતા, તે વનમાં નિર્ભયપણે મારી અવજ્ઞા કરી આ કાણુ ઉભા. છે, તેમ સર્પ વિચાર કરવા લાગ્યો, અને કોધાવેશથી ઝેરની જવાળાને વમતી અને આસપાસના વૃક્ષોને પણ ઝેરથી વાસિત કરતી દષ્ટિ પ્રભુના ઉપર ફેકી. કેટલીકવાર સન્મુખ જોયું પણ તેની દૃષ્ટિના ઝેરની અસર તે મહાત્માના ઉપર ન થઈ ત્યારે સૂર્ય સામી દૃષ્ટિ કરી કાંઈક વિશેષ ઝેરથી ભરેલી દષ્ટિએ પ્રભુ સામું જોયું, પણ તેને તે પ્રયાસ નિરર્થક ગ. આત્મિક યુગની પ્રબળતાથી ઝેરની અસર પ્રભુના ઉપર ન થઈ ખરેખર આવે ઠેકાણે તે મહાત્માના
ગની સત્યતાની કટી થઈ, પણ તે સર્પ પોતાના નિશ્ચયમાં ડગે નહિ. નજીક આવી પગના ઉપર ડંસ મારવા લાગ્યા, અને ઝેરથી વ્યાપ્ત થતાં આ પુરૂષ મારા ઉપર પડશે એવા ભ્રમથી કંસ મારી દૂર નાસવા લાગ્યું. પણ આ સાહસિક મહાપુરૂષ તે તેના ડસવાથી બીલકુલ વ્યાકુળ ન થતાં ત્યાં જ સ્થિરપણે ધ્યાનસ્થ રહ્યા. સર્પ જ્યારે ડંસ આપીને થાક્યો ત્યારે કરૂણાસમુદ્ર આ