________________
:
છે
Sા
યોગ શાસ્ત્ર ભાષાંતો
नमो दुर्वाररागादि, वैरिवार निवारिणे । अर्हते योगिनाथाय, महावीराय तायिने ॥१॥
ઘણું મહેનતે દુર કરી શકાય એવા રાગાદિ શત્રુઓના સમુહનું નિવારણ કરનાર અત, ગીઓના સ્વામી અને જગતના જીવોનું રક્ષણ કરનાર મહાવીર દેવને નમસ્કાર કરું છું.
વિવેચન–અત્યારની દુનિયાને આ વાત તો વિદિત થઈ ચૂકી છે, કે હજારે મનુષ્યની સાથે બાથ ભીડનારા અનેક શુરવીરે મળી શકે છે, પણ રાગદ્વેષને જય કરનાર વીર પુરૂષ ભાગ્યે જ મળી શકે છે.
આવા મહાન દુર્જય રાગ, દ્વેષ, કામ, ક્રોધ, માયા લોભાદિ અંતરંગ શત્રુઓને મૂલથી સર્વથા જય કરનાર પુરૂષને મહાવીર નામથી બોલાવવા તેમાં કાંઈ અતિશયોક્તિ છે જ નહિ. આ મહાન વીર પુરૂષને જન્મ ઈસ્વીસન પૂર્વે ૧૯ વર્ષે ચૈત્ર સુદ તેરસને દિવસે મગધ દેશમાં આવેલા ક્ષત્રિયકુંડ નામના શહેરમાં સિદ્ધાર્થ રાજાની ત્રિશલા નામની મહાદેવીની કુક્ષિએ થયે હતે. માતાપિતાનું આપેલ નામ વર્ધમાન છે, તથાપિ તેમનાં અદ્ભુત પરાકમવાળા મહાન ગુણોથી રંજીત થઈદેવેએ મહાવીર એવું નામ આપ્યું છે.
સંસાર વાસનાથી વિરક્ત થઈ, શ્રમણપણું અંગીકાર કરી, ઘોર તપશ્ચર્યા અને ધ્યાનમાં નિમગ્ન રહી, સાડાબાર વર્ષે રાગદ્વેષાદિ અંતરંગ શત્રુઓને ક્ષય કરી અરિહંત પદ પ્રાપ્ત કર્યું. કેવલ (સંપૂર્ણ) જ્ઞાન પ્રાપ્ત થવાથી તેઓ ચગીઓના પણ નાથ થયા અને તેમણે સ્વાનુભવથી થએલા સત્ય જ્ઞાનથી સંસારથી ત્રાસ પામતા અને મહાદુઃખેને અનુભવ કરતા સંસારી જીને ઉપદેશ આપી
