________________
જ્ય પરાજ્ય સંબંધી જ્ઞાન ૨૭૭ संपूर्णी यदि पश्येत्तामावर्षं न मृतिस्तदा।। क्रमजंघानान्वभाषे त्रिद्धयेकान्दैर्मतिःपुनः ॥ २२० । જે સંપૂર્ણ છાયા-જોવામાં આવે તે આ ચાલતા વર્ષમાં મરણ ન થાય. પગ, જ ઘા અને જાનુ (ઘુંટણ ) ન દેખાય તે અનુક્રમે ત્રણ બે અને એક વર્ષે મરણ થાય. ૨૨૦.
उरोरभावे दशभिर्मासनश्येत्कटेः पुनः।
अष्टाभिनवभिर्वापि तुंदाभावे तु पंचपैः ॥२२१ ॥ સાથળ ન દેખાય તે દશ મહિને, કમ્મર ન દેખાય તો આઠ અગર નવ માસે અને પેટ ન દેખાય તે પાંચ મહિને મરણ થાય. ૨૨૧.
ग्रीवाभावे चतुतिद्धयेकमासैम्रियते पुनः । कक्षाभाये तु पक्षेण दशाहेन भुजक्षये ।। २२२ ।। જે ડેક દેખવામાં ન આવે તો ચાર, ત્રણ, બે, કે એક મહિને મરણ થાય. કક્ષા (બગલ) ન દેખાય તે પંદર દિવસે અને ભુજા (હાથ) ન દેખાય તે દશ દિવસે મરણ થાય. ૨૨૨.
दिनः स्कंधक्षयेऽष्टाभिश्चतुर्याम्या तु हत्क्षये। शीर्षाभावे तु यामाभ्यां सर्वाभावे तु तत्क्षणात् ॥ २२३ ॥ તે છાયામાં સ્ક ધ ન દેખાય તે આઠ દિવસે, હદય ન દેખાય તે ચાર પ્રહરે (પહોરે), મસ્તક ન દેખાય તે બે પેહેરે અને સર્વથા શરીર ન દેખાય તે તત્કાળ મરણ થાય. રર૩.
एवमाध्यात्मिकं कालं विनिश्चेतुं प्रसंगतः। बाह्यस्यापि हि कालस्य निर्णयः परिभाषितः॥ २२४ ॥ ચા પ્રમાણે (પવનાભ્યાસે) શારીરિક કાળજ્ઞાનનો નિર્ણય કરતાં પ્રસંગોપાત બાહ્યથી પણ કાળજ્ઞાનને નિર્ણય કહેવાય. રર૪.
જય પરાજ્ય સંબંધી જ્ઞાન, को जेष्यति द्वयोर्युद्धे इति प्रच्छत्यवस्थिते । जयः पूर्वस्य पूर्ण स्याद्रिक्त स्यादितरस्य तु ॥ २२५ ॥
બન્નેના યુદ્ધમાં કોણ જીતશે? આવો પ્રશ્ન કર્યો છતે જે પૂર્ણ નાડી હાય (સ્વાભાવિક પૂરક થતા હાય અર્થાત શ્વાસ અંદર