________________
ઉત્કટિક તથા ગોહિક આસન
जंघाया मध्यभागे तु संश्लेपो यत्र जंघया। पद्मासनमिति मोक्तं तदासनविचक्षणः ॥ १२९ ॥
એક જંઘાના મધ્ય ભાગમા તેની સાથે બીજી જંઘાને મેળાપ કરી રાખો તેને આસનના જાણપુર પદ્માસન કહે છે. ૧૨૯૦
ભદ્રાસન, संपुटोकृत्य मुकाग्रे तलपादा तथोपरि । पाणिकच्छपिकां कुर्यात् यत्र भद्रासनं तु तत् ॥१३०॥ પગનાં બે તળીયાં એકઠાં કરી લિંગ આગળ રાખી તેના ઉપર બેગી બેઉ હાથનાં આંગળાં આપસમાં ભરાવી ત્યાં પગ ઉપર રાખવા તેને ભદ્રાસન કહે છે. ૧૪૦.
દંડાસન, श्लिष्टांगुली लिष्टगुल्फो भूश्लिप्टोरूप्रसारयेत् । यत्रोपविश्य पादौ तदंडासनमुदीरितम् ॥ १३१ ।।
બેસીને આગળીઓ, ગુલ્ફ અને સાથળ એ ત્રણે જમીનની સાથે અડકે તેવી રીતે પગ પ્રસારવાલાબા કરવા તેને દડાસન કહેલું છે. ૧૩૧.
ઉત્કટિક તથા દેહિક આસન. पुतपाणिसमायोगे प्राहुरुत्कटिकासनम् । पाणिभ्यां तु भुवस्त्यागे तत्स्याद् गोदोहिकासनम् ॥१३२॥
કેડની નીચેના ઢગરાઓ (કુલાઓ) ને પાનીની સાથે નીચે જમીન ઉપર અડકાવવા તેને ઉત્કટિકાસન કહે છે તે આસનમાં મહાવીરદેવને કેવલજ્ઞાન થયું હતું, અને પગની પાનીઓ જમીન સાથે ન અટકે તેવી રીતે ગાય દેવાને આકારે બેસવું. તેને ગેદ હિકાસન કહે છે. ૧૩૨.
