________________
રસ તથા કેશના વ્યાપાર
૧૭૫
ગાડાં, મળ, પાડા, ઉંટ, ગધેડા. ખચ્ચર અને ઘેાડા પ્રમુખ ઉપર ભાર વહન કરાવી આણ્વિકા, કરવી. તે ભાટક આજીવિકા કહેવાય છે. ૧૦૪,
'
સ્ફોટક આજીવિકા सरः कूपादिखननेशिलाकुट्टनकर्मभिः । पृथिव्यारंभसंभूतैर्जीवनं स्फोटजीविका ॥ १०५ ॥ સરોવર, કુવા પ્રમુખ. ખાદાવવા અને પથ્થર ાડવારૂપ પૃથ્વીના આરંભવાળાં કર્મો વડે કરી. આજીવિકા, કર્વી તે સ્ફોટક આજીવિકા કહેવાય છે. ૧૦૫
દાંતના વ્યાપાર.
दंनकेशनखास्थित्वग्रोम्णो ग्रहणमाकरे ।
सगिंस्य वणिज्यायें दंतवाणिज्यमुच्यते ॥ १०६ ॥ હાથી દાંત, ચમરી ગાય પ્રમુખના વાળ, નખ, હાડકાં, ચામડાં તથા રામ (વાડાં) પ્રમુખ ત્રસ જીવનાં અંગાને વ્યાપારને અર્થે ઉત્પત્તિને ઠેકાણે જઇ ગ્રહણ કરવા તેને ન્રુત વાણિજ્ય કહે છે.--૧૦૬.
લાખના વ્યાપાર लाक्षामनःशिलानीलीधातकीटंकणादिनः ।
विक्रयः पापसदनं, लाक्षावाणिज्यमुच्यते ॥ १०७ ॥
1
લાખ, મનશીલ, ગળી, ધાવડી અને ટંકણખારાદિ એ સ વિશેષ પાપનાં સ્થાનકરૂપ છે. તેના વ્યાપાર કરવા તેને લાખ વાણિજ્ય કહે છે. ૧૦૭.
રસ તથા કેશને વ્યાપાર, नवनीतवसाक्षौद्रमद्यप्रभृतिविक्रयः ।
द्विपाचतुष्पाद विक्रयो- वाणिज्यं रसकेशयोः ॥ १०८ માખણુ, ચરખી, મધ અને દિરાદિ વેચવું તે રસ વાણિજ્ય અને મનુષ્ય તથા જાનવરાના વ્યાપાર કરવા તે કેશ વાણિજ્ય કહેવાય. ૧૦૮
