________________
પાંચમા વ્રતના અતિચાર,
થોડા વખત માટે ભાડું આપી પિતાની સ્ત્રી કરી રાખેલી વેશ્યાગમન. ૧. વેશ્યા, અનાથ, વિધવા, રણ, પ્રોષિતભર્તકો વિગેરેનું સેવન કરવું. ૨. પિતાનાં પુત્ર પુત્રી સિવાય અન્યના વિવાહ કરવા. ૩, સ્વી સંબંધી વિષયમાં પણ વિશેપ આસક્તિ,૪, અનંગકીડા હસ્ત કર્યાદિ. ૫, આ પાંચ ચોથા બ્રહાચર્ય વ્રતના અતિચારો હેલા છે. ૯૩.
વિવેચન-ભાડું આપી ઘડા વખત માટે પિતાની સ્ત્રી કરી રાખેલી હોવાથી મારી પોતાની જ સ્ત્રી છે, આવા અભિપ્રાયને લઈને અતિગાર. નહિતર ત્રતભંગ કહેવાય. વેશ્યા, અનાથ, વિધવાદિકને અનુપગે અતિક્રમાદિકની અપેક્ષાએ અનિચાર છે. આ પહેલા બે અતિચાર સ્વદારસંતે માટે છે, પણ પરસ્ત્રીત્યાગ કરવાવાળાને તે વ્રતનો ભંગ થાય છે.
પાંચમા વ્રતના અતિચાર. धनधान्यस्य कुप्यस्य गवादेः क्षेत्रवास्तुनः ।
हिरण्यकेन्नश्च संख्याऽतिक्रमोऽत्र परिग्रहे ।। ९४ ॥ ધનધાન્ય સંબધી ૧, ઘરની ઘરવખરી, સોનારૂપા વિનાની તેના સંબંધી ૨, ગાયઆદિ જનાવરે સબ ધી ૩, ક્ષેત્ર, ઘર, હાટ, સંબંધી ૪, અને એના રૂપ સબ ધી ૫. રાખેલી સંખ્યાના પરિમાણનું ઉઘંઘન કરવું તે પરિગ્રહ વ્રતના પાંચ અતિચારે છે. ૪.
અહીં એ શંકા થાય છે કે રાખેલા પરિમાણનું ઉલ્લંઘન કરવાથી વ્રતને ભંગ થવું જોઈએ તે અતિચાર શા માટે કહ્યા તેનો ઉત્તર આપે છે.
बंधनाद्भावतोगर्भायोजनादानतस्तथा ।
प्रतिपन्नव्रतस्यैपपंचधापि न युज्यते ॥१५॥ બંધન કરવાથી, ભાવથી, ગર્ભથી, જેવાથી, અને લેવાથી અતિચા- ૨. લાગે છે માટે પરિગ્રહનું વ્રત ગ્રહણ કરનારને આ પાંચમાંથી કાંઇ પણ અતિચાર રૂપે કરવું તે ચગ્ય નથી. ૫. , વિવેચન–સાક્ષાત્ રીતે સંખ્યાને અતિક્રમ કરવાથી તે વ્રતટ્સગજ થાય છે, પણ અહીં અતિચાર લાગવામાં સાપેક્ષતા હોવાથી ગતભંગ નથી. જેમકે, પાંચ, પચાશ, સુડા જેટલું ધન ધાન્યનું
