________________
૧૩૬
દ્વિતીય પ્રકાશ, તેમ ન થવાનું કારણ તેઓની અદરની ઈચ્છા, મૂછ ગઈ નથી, તેથી વસ્તુ પાસે વિદ્યમાન ન છતાં તેઓ ત્યાગી નથી. ત્યારે કેટલાક પાસે વસ્તુ હોય છે પણ મમત્વ ન હોવાથી તે ત્યાગી સરખા કહી શકાય છે. પરિગ્રહનો બાહથી ત્યાગ કર્યો હોય અને અંદરથી ઈરછા, તૃષ્ણ પણ ગઈ હોય તે તે ખરેખર ત્યાગ છે એ તો નિવિવાદ છે. પણ વસ્તુને બાહાથી ત્યાગ કર્યા સિવાય વસ્તુ વિદ્યમાન છતાં તેમાં મૂછ ન રહેવી એ વિકટ કામ છે. જો કે અશક્ય નથી છતા હુ શક્ય તે જણાય છે. કેટલાએક મનુષ્ય વસ્તુ વિદ્યમાન છતાં મૂછ ત્યાગનો ડોળ કરે છે પણ આવે ત્યાગપણાનો ડોળ એ ખરેખર ત્યાગ માર્ગમાં જોખમભરેલો છે. વસ્તુ જેને જોઈએ તેને આપી દેવાય, ચાલી જાય, નાશ પામે તો શોક ન થાય, આવે તે હર્ષ નજ હોય, અને તેના રક્ષણાદિક સંબધમાં આત્મા કાઈ પણ ખિન્ન કે કલુષિત ન થતું હોય તે સમજવાનું છે કે તેના ઉપર મૂછ નથી, પણ જે તે માહેથી કોઈ પણ વિદ્યમાન હોય તે મૂછ ગઈ નથી એમ સમજવું જોઈએ. માટે બીજા ત્યાગને ગણું કરી પ્રથમના બાહ્યાંતર ત્યાગને મુખ્ય કરી અત્યારના વખતમાં વર્તવું એ વિશેષ આત્મહિતકારી છે.
પરિગ્રહથી થતો દોષ, परिग्रहममत्वाद्धि मज्जत्येव भवाम्बुधौ। महापोत इव प्राणी त्यजेत्तस्मात्परिग्रहम् ॥१०७ ॥
જેમ ઘણા ભારથી ભરેલું મેટુ વહાણ સમુદ્રમાં ડુબી જાય છે, તેમ પરિગ્રહ ઉપરના મમત્વથી પ્રાણિઓ સંસારરૂપ સમુદ્રમાં ડએજ છે. માટે પરિગ્રહનો ત્યાગ કરવો જોઈએ ૧૦૭.
सरेणुसमोप्यत्र न गुणः कोऽपि विद्यते। दोषास्तु पर्वतस्थूलाः प्रादुःषति परिग्रहे ॥ १०८ ॥
એક ત્રસરેણુના જેટલા પણ પરિગ્રહમાં કોઈ પણ ગુણ વિદ્ય- - માન નથી, છતા પર્વત જેવા મોટા મોટા દોષે તેનાથી ઉત્પને થાય છે ૧૦૮
વિવેચન-કેટલાએક મનુષ્ય પરિગ્રહમાંથી એવા ગુણે દે
