________________
ગૃહસ્થ ધમ અને નીતિપૂર્વક જીવન
ce
સ્વરાજ્ય તરફથી યા પરરાજ્ય તરફથી ભયવાળા, દુર્ભિશ્વ, મરકી અને તેવા બીજા ઉપદ્રવેાથી અસ્વસ્થ થએલાં ગામ, શહેર, સ્થાન આદિના ત્યાગ કરવા. જે ત્યાગ કરવામાં ન આવે, તે પૂર્વે ઉપાર્જન કરેલાં ધર્મ, અર્થ કામાદિને વિનાશ થાય, અને નવીન ઉપાર્જન થનાં ન હેાવાથી ઉભયલેાક ભ્રષ્ટ થવાય. ૧૦,
દેશ. જાતિ અને કુલની અપેક્ષાથી ગતિ કાર્યો; જેવાં કે કૃષિડ, મદિરાદિકના વ્યાપાર મદિરાનું પાન વિગેરે ત્યાગ કરવા. ૧૧.
કુટુંબનું પાપણ કરવામાં, પાનાના ઉપભેાગમાં, અને દેવતા, અતિથિપૃજન આદિ પ્રયાજનમાં દ્રવ્યના વ્યય આવકને અનુસારે રાખવા આવકના પ્રમાણથી અધિક ખરચ રાખતાં લેાકેામાં અવિશ્વાસ, ધર્મની હાની, લઘુતા અને ભિક્ષુકતાવિગેરે પ્રાપ્ત થાય છે. ૧૨.
સાલ કારાદિ વેષ, વૈભવ, જાતિ, દેશ અને કાલાનુસાર ાખવા. તે સિવાય લેાકેામાં હાંસિપાત્ર થવાય છે. ૧૩.
ધર્મ સાભળવાની ઈચ્છા, ૧. ધર્મ' સાંભળવા, ૨. શાસ્રા ગ્રહણ કરવા, ૩. ભૂલી ન જવાય તેમ ધારી રાખવેા, ૪. વિજ્ઞાત અર્થને અવલખીને ખીજા વિતર્કો કરવા, ૫. વિરૂદ્ધ અર્થથી વ્યાવન કરવુ, ŕ. પદાર્થાનુ જ્ઞાન, છ અને તત્વ જ્ઞાન, ૮, આ આઠે બુદ્ધિના ગુણા છે, તે ધારણ કરવા. ૧૪.
નિર ંતર ધર્મ શ્રવણુ કરવા, તેથી ઉત્તરાત્તર ગુણની વૃદ્ધિ થાય છે. ૧૫
અજીર્ણ થતાં ભાજનના ત્યાગ કરવા, કેમકે તેથી રાગ વિશેષ વૃદ્ધિ પામે છે. મળ તથા વાયુના ખરાબ ગંધ, વિષ્ટા ઘેાડી ઘેાડી આવે, શરીર ભારે જણાય, અરૂચિ થાય, અને ખરાખ એડકાર આવે આ છ અજીર્ણનાં લક્ષણ છે. ૧૬.
ભેાજનના અવસરે પ્રમાણેાપેત જમવું, લાલુપતાથી અધિક ન જમવું. તેમ થતાં અગ્નિ મંદતા, વિરેચન, વમન અને મરણાંગત રાગા ઉત્પન્ન થાય છે. ૧૭.
અન્યાન્ય ખાધ ન આવે તેમ ધર્મ, અર્થ, અને કામનું સેવન કરવું. એકલા કામના સેવનમાં ધન તથા ધર્મની હાનિ છે, એકલું ધન મેળવનારને તે ધનના ભાક્તા કાઇ થાય છે અને પાપ પોતે ખાંધે છે. અને એકલા ધર્મને સેવનારના ગૃહસ્થાશ્રમ ચાલી શકતા નથી, માટે અચૈન્ય ખાધા ન પહોંચે તેમ ત્રણે વર્ગનુ સેવન કરવું.