________________
શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર-આત્મકથા વૃત્તિ ઊઠે છે, અથવા અલ્પાશે અંગમા તે વૃત્તિ છે, તથાપિ તે સ્વવશ છે અમે ધારીએ છીએ તેમ સર્વસગપરિત્યાગાદિ થાય તે હજારો માણસ મૂળમાર્ગને પામે, અને હજારો માણસ તે સન્માર્ગને આરાધી સદ્ગતિને પામે, એમ અમારાથી થવુ સંભવે છે. અમારા સંગમા ત્યાગ કરવાને ઘણા જીવને વૃત્તિ ધર્મ સ્થાપવાને થાય એવો અંગમા ત્યાગ છે ધર્મ સ્થાપવાનું માન મોટુ છે, માનને અસંભવ તેની સ્પૃહાથી પણ વખતે આવી વૃત્તિ રહે, પણ આત્માને ઘણી વાર તાવી જોતા તે સંભવ હવેની દશામાં ઓછો જ દેખાય છે, અને કઈક સત્તાગત રહ્યો હશે તો તે ક્ષીણ થશે એમ અવશ્ય ભાસે છે, કેમકે યથાયોગ્યતા વિના, દેહ છૂટી યથાયોગ્ય દશાએ જાય તેવી દઢ કલ્પના હોય તો પણ, માર્ગ ઉપદેશો નહીં, માર્ગ પ્રકાશનો એમ આત્મનિશ્ચય નિત્ય વર્તે છે. એક એ બળવાન કારણથી પરિગ્રહાદિ ત્યાગ કરવાનો વિચાર રહ્યા કરે છે મારા મનમાં પરિગ્રહત્યાગને એમ રહે છે કે વેદોક્ત ધર્મ પ્રકાશ અથવા સ્થાપવો હોય વિચાર રહેવા તો મારી દશા યથાયોગ્ય છે પણ જિનોક્ત ધર્મ સ્થાપવો હોય તો હજુ તેટલી યોગ્યતા નથી, તોપણ વિશેષ યોગ્યતા છે, એમ લાગે છે [૭૦૯]
[રાળજ, ભાદરવા, ૧૫૨] હે નાથ' કા ધર્મોન્નતિ કરવારૂપ ઇચ્છા સહજપણે સમાવેશ પામે તેમ થાઓ, કાં તો તે ઇચ્છા અવશ્ય કાર્યરૂપ થાઓ અવશ્ય કાર્યરૂપ થવી બહુ દુષ્કર દેખાય છે કેમ કે
દશનોદ્ધારની અ૫ અલ્પ વાતમાં મતભેદ બહુ છે, અને તેનાં મૂળ ઘણા
* ભાવના–તેમાં ઊંડા ગયેલા છે મૂળ-માર્ગથી લોક લાખ ગાઉ દૂર છે તાદિનતરે એટલું જ નહીં પણ મૂળ-માર્ગની જિજ્ઞાસા તેમને ઉત્પન્ન કરાવવી હોય, તો પણ ઘણાકાળને પરિચય થયે પણ થવી કઠણ પડે એવી તેમની દુરાગ્રહાદિથી જડપ્રધાનદશા વર્તે છે [ ૬૯૬]
[મુબઈ, અષાડ વદ ૮, રવિ, ૧૫ર] એક ધારાએ વેદવાયોગ્ય પ્રારબ્ધ વેદતાં કઈ એક પરમાર્થ વ્યવહારરૂપ પ્રવૃત્તિ કૃત્રિમ જેવી લાગે છે
