________________
प्रस्तावना.
श्री हेमचंदाचार्यतुं नाम केवल जैनीज जाणे , एटर्बुज नहीं, पण श्रा सुधरेला समयमां जरतखंडनां सर्व आर्यो, तथा पाश्चिमात्य विद्यानोमां पण तेमनुं नाम मशहर ने. ते आचार्य महाराज विक्रम संवत तेरना सैकामां गुर्जरपति कुमारपालनां वखतमां थयेला बे. तेमनुं विशेष वृत्तांत कुमारपालप्रबंध, तथा प्रबंधचिंतामणी आदिक ग्रंथोथी जाणी ले. ते कुमारपाल राजानां राजमान्य गुरु हता; अने तेथी कुमारपाल राजा तेमनी आज्ञाने मस्तकपर धरता हता, वली ते वखतनां ब्राह्मणो श्रादिक सर्व विद्वानोमां ते पोतानी अपूर्व विद्याथी सर्वोपरीपणुं जोगवता हता; तथा तेमना करेला अनेक उत्तम ग्रंथो वांचवाथी हालना विछानो पण तेमनुं अपूर्व ज्ञान जो आश्चर्य पामे . केम के, तेमणे व्या. करण, कोश, न्याय, साहित्य, काव्य, नाटक, योग, नीति, वैराग्य विगेरे अनेक विषयोनां उत्तम रहस्यवाला हैमव्याकरण, हैमीयनाममाला, न्यायतत्वतरंग, अलंकारचूडामणि, काव्यानुशासन, ध्याश्रय महाकाव्य, त्रिषष्टिशलाकापुरुष चरित्रमहाकाव्य, औपदी नाटक, योगशास्त्र, अर्हन्नीति, वैराग्य दीपिका, वीतराग स्तोत्र, मागधी व्याकरण,देशीयनाममाला, हरिश्चंजचंपु विगेरे सेंकडो ग्रंथो बनाव्या . सर्व मती तेमणे साडात्रण कोड श्लोकनी रचना करेली कहेवाय बे; श्रने तेमानां हाल पण घणां ग्रंथो आपणी दृष्टिये पडे बे, अने तेमां रदेदूं अपूर्व रहस्यवाएं तेमनुं झान जोश दरेक विद्वान पोतार्नु मस्तक श्राश्चर्यथी घुणाव्या विना रहेतो नथी. हवे तेये जे ग्रंथो रचेला बे, ते पैकी आ “ योगशास्त्र" (के जेनुं वीजुं नाम "अध्यात्मोपनिषद्”,) पण एक . था मूल ग्रंथ तेमणे संस्कृत भाषामां बनाव्यो , तथा तेनापर विवरण (टीका) पण तेमणे कयु बे. तेनां बार प्रकाशो बे; तेमांना पेहेला चार प्रकाशोनुं तेमणे विवरण कयु , श्रने बाकीनां आठ प्रकाशोनुं कयु नथी. या ग्रंथनी उत्तमता माटे अत्रे कंझं पण नहीं लखतां, वाचक वर्गने, अमो आयथी अंतसुधि ते वांची जवानीज जलामण करीये बीयें; अने तेथी तेमनेपो