________________
आचारचिन्तामणि- टीका अध्य० १ उ. ७ सू. ६ मुखवस्त्रिकाविचारः
७११
अपर सरसि राजहंसी यथा सर्वथाsनावृता सती सरःशोभां जनयति तथा मुखत्रिका नृपस्य श्रियं करोतीति तात्पर्य करतलेन मुखवत्रिकाधारणे कथमपि नोपपद्यते ।
तस्मादेतत्सनत्कुमारचरित्रपद्यं विक्रमयशोनृपस्य सदोरकमुखवस्त्रिकाबन्धन - मासीदिति सुस्पष्टमावेदयति ।
अहो ! महीयान् मोहमहिमा यत्स्वकीयगुरुवराणां संप्रदायवाक्यमपिसमुल्लङ्घयन्तो नवीना न कथञ्चित्त्रपन्ते ।
विस्तरतस्तु जिज्ञासुभिर्दशवैकालिकसूत्रस्य मत्कृताचारमणिमञ्जूषाटीकायां प्रथमाध्ययने विलोकनीयम् ।
इसके अतिरिक्त — जैसे राजहंसिनी बिलकुल उघाडी होकर ही सरोवर की शोभा बढाती है उसी प्रकार मुखवस्त्रिका राजा की शोभा बढाती थी । यह तात्पर्य हाथ से मुखवस्त्रिका धारण करने में किसी भी प्रकार नहीं घट सकता ।
अतः सनत्कुकारचरित्र का यह पथ स्पष्टरूप से प्रकट करता है कि - विक्रम यश राजा के मुख पर डोरासहित मुखवस्त्रिका बंधी थी ।
अहो ! मोह की महिमा महान है, जिस के प्रभाव से आधुनिक लोग अपने गुरुओं के परम्परा वाक्य का उल्लंघन करते हुए भी लज्जित नहीं होते ।
विस्तार से समझने की इच्छा रखने वाले मेरी रची हुई दशवैकालिक सूत्र की 'आचारमणिमंजूषा ' - टीका के अन्दर पहले अध्ययन में देख सकते है ।
એ સિવાય–જેવી રીતે રાજસિની એકદમ ઉઘાડી થઈનેજ સરાવરની શાભા વધારે છે, તેવીજ રીતે મુખવસ્ત્રિકા રાજાની શેાભા વધારતી હતી. આ તાત્પ હાથથી સુખવસ્ત્રિકા ધારણ કરે તેા-અથવા કરવાથી કેાઈ પણ પ્રકારે બની શકે નહિ.
એ કારણથી સનત્કુમારચરિત્રનું એ પદ્ય સ્પષ્ટરૂપથી ખતાવી આપે છે કે:-~ વિક્રમયશ રાજાના સુખપર દોરાસહિત મુખવગ્નિકા ખાંધી હતી.
અહા! માહુના મહિમા મહાન્ છે, જેના પ્રભાવથી આધુનિક લેાક પેાતાના ગુરુના પરમ્પરા વાકયનું ઉલ્લંઘન કરતા પણ શરમાતા નથી.
८
વિસ્તારથી સમજવાની ઈચ્છા રાખવાવાળા, મારી રચેલી દશવૈકાલિકસૂત્રની आचारमणिमंजूषा ' - टीअनी अंदर पहेला अध्ययनभां लेई राडे छे,
