________________
-
आचारचिन्तामाण-टीका अध्य.१ उ.१ सू. १० कर्मसमारम्भहेतुः ४११ चानुभवति । एवं ज्ञपरिज्ञया विज्ञाय प्रत्याख्यानपरिज्ञया सावधक्रिया परित्याज्येति भगवता वोधितमिति । इदं च ज्ञानं सहसम्मत्या (अवधि-मनापर्यय-केवलज्ञानैर्जातिस्मृत्या वा ) मतिज्ञानेन वा भवति, तस्मान्निश्चयव्यवहारस्वरूपसंयममार्गे प्रवृत्तिरेवजीवस्य हितकारिणी, अनयैव हि परमपदं मोक्षो लभ्यते ॥ मू० ९ ॥
ननु तर्हि दुःखफलेषु तेषु क्रियाविशेषेषु किमर्थं प्रवर्तते जीवः ? इत्याशङ्कायामाह-'इमस्स चेव.' इत्यादि।
मूलम्-इमस्स चेव जीवियस्स परिवंदणमाणणपूयणाए जाइमरणमोयणाए दुक्खपडिघायहेउं ।। सू० १०॥
. छाया-अस्य चैव जीवितस्य परिवन्दन-मानन-पूजनाय-जातिमरणमोचनाय दुःखपतिघातहेतुम् ।। सू० १०॥ अनेक प्रकार की दुस्सह यातनाएं भोगता है, इस प्रकार ज्ञपरिज्ञा से जानकर प्रत्याख्यान परिज्ञा से सावद्य क्रिया त्यागने योग्य है। इस प्रकार भगवान्ने उपदेश दिया है। यह बोध-अवधि, मनःपर्यय, केवलज्ञान और जातिस्मरण से होता है, या, मतिज्ञान से होता है । इस लिये निश्चयव्यवहाररूप संयममार्ग में प्रवृत्ति करना ही जीव के लिए हितकर है और इसी से परमपद-मोक्ष प्राप्त होता है । सू० ९ ॥
अगर सावध क्रियाएँ दुःख का कारण है तो उन में जीव प्रवृत्ति क्यों करता है ? इस आशंका का समाधान करते है-'इमस्स चेव.' इत्यादि ।
मूलार्थ-इस जीवन के लिए, परिवन्दन, मानन और पूजन के लिए, जन्म मरण से मुक्त होने के लिए, दुःख दूर करने के लिए, (जीव पापक्रिया में प्रवृत्त होता है ) ॥ सू. १० ॥ સાવદ્ય વ્યાપાર કરતે જીવ સંસારમાં પરિભ્રમણ કરે છે, અને નરક, નિગદ આદિની અનેક પ્રકારની કઠિન યાતનાઓ ભેગવે છે આ પ્રમાણે જ્ઞ–પરિજ્ઞાથી જાણીને પ્રત્યાખ્યાન–પરિજ્ઞાથી સાવદ્ય ક્રિયા ત્યાગવા ગ્ય છે, આ પ્રમાણે ભગવાને ઉપદેશ આપે છે.
આ બોધ-અવધિ, મન:પર્યય, કેવલજ્ઞાન અથવા જાતિસ્મરણથી થાય છે, અથવા તે મતિજ્ઞાનથી થાય છે. એ માટે નિશ્ચય-વ્યવહારરૂપ સંયમમાર્ગમાં પ્રવૃત્તિ કરવી એજ જીવને માટે હિતકર છે, અને એનાથી પરમપદ મોક્ષ થાય છે (સૂ) )
જો કે સાવદ્ય ક્રિયાઓ દુઃખનું કારણ છે, તે તેમાં જીવ પ્રવૃત્તિ શા માટે કરે छ ? २. शानु समाधान ४२ छ-'इमस्स चेव.' त्याह.
મૂલાથ–આ જીવનને માટે, પરિવંદન, માનન, અને પૂજન માટે, જન્મ મરણથી भुत थवा भाटे, हुप २ ४२व। भाट (O4 पहियामा प्रवृत्त थाय छ). (१०)
