________________
સરવાળાની પ્રાચીન અને અર્વાચીન પદ્ધતિ ૧૭
પરંતુ વ્યાપારીઓ વૃદ્ધિને આ રીતે માથે ચડાવતા નથી. તેઓ કાગળની એક કાપલી પર વૃદ્ધિ, વદિ કે વદિને આંક લખી રાખે છે અને તેને દશક, સે આદિની પંક્તિઓમાં ભેળવતા જાય છે. મહાવરે પડવાથી આ કામ તેમને સહજ બની જાય છે.
૪-સુધરેલી પદ્ધતિ પરંતુ હવે સરવાળાની એક સુધરેલી પદ્ધતિ અમલમાં આવી રહી છે. તેમાં બીજું બધું પૂર્વવત્ હોય છે, પણ સરવાળાની જગાએ એકના સ્થાને બે લીટીઓ લખવામાં આવે છે. તેમાં સરવાળાનો આંક ઉપરની લીટીમાં અને વૃદ્ધિ, વદિ કે વદિ આંક નીચેની લીટીમાં એક સ્થાન છોડીને લખાય છે. પછી બનેનો સરવાળો કરતાં પરિણામ બરાબર આવી જાય છે. આ પદ્ધતિમાં વૃદ્ધિ, વદિ કે વદિ આંક મથાળે ય બાજુએ લખવાનું રહેતું નથી અને તેથી તે અંગે કેઈભૂલ પડવાનો સંભવ રહેતું નથી. ઉપરનો દાખલે આ રીતે ગણએ, એટલે કહેવાનો ભાવાર્થ લક્ષ્યમાં આવી જશે.
૩૧ ૨. ૫૬૩ ૬૭ર
૪૮૯
૧૧૮
૯૩૪ ૧૨૨
-
-
- -
-
પરિણામ ૨૧૫૪
