________________
સવેળાની પ્રાચીન અને અર્વાચીન પદ્ધતિ ૫ પ્રથમ સોને સરવાળે કરવામાં આવ્યું છે. પછી દશકને સરવાળે કરવામાં આવે છે અને છેવટે એકમે સરવાળે કરવામાં આવ્યું છે. પછી એ ત્રણે રકમને સરવાળે કરતાં પરિણામ ૧૫૪ આવ્યું છે.
જે સ્િકમ નિરીક્ષણ કરીશું તે સમજશે કે આ બને પદ્ધતિમાં સિદ્ધાંત તે એક જ છે અને તે એકમ, સો ર્તથા હજારને તેમના તેમના સ્થાને મૂકવાને. માત્ર તેના ક્રમમાં ફેર છે, એટલું જ. નીચેના યંત્રે પર દષ્ટિપાત કરે, એટલે આ વસ્તુ વધારે સ્પષ્ટ થશે :
યંત્ર પહેલે યંત્ર બને હ | દશક એકમ | હ. એ. દશક એકમ
૨
૧
૫
૪
{ :
૨
૧
૫
૪ !
અહીં એકમના ખાનામાં જ આવ્યું છે, બીજા યંત્રમાં પણ તેમ જ છે. દશકના ખાનામાં ૨ અને ૩ આવ્યા છે,
જ્યારે બીજા યંત્રમાં ૩ અને ૨ આવ્યા છે. તેમાં મને ફેરફાર છે, પણ બંનેનું પરિણામ તે સરખું જ આવવાનું. સોના ખાનામાં ૨ અને ૯ આવ્યા છે, જ્યારે બીજા યંત્રમાં
