________________
[ ૧૩ ]
ગુણાકારની ટૂંકી અને સહેલી રીતે
[ ગુચ્છ ત્રીજી ]
૧-છેડે અર્ધાવાળી સખ્યાઓને ગુણવાની રીત
એ તે સિદ્ધ હકીક્ત છે કે કોઈ પણ સંખ્યાને પૂર્ણાંકથી ગુણવી હેાય તે સરલતાથી ગુણી શકાય છે અને તેના છેડે અરધા એટલે અેનું વળગણ હાય, ત્યારે મુશ્કેલી પડે છે. દાખલા તરીકે ૩૪ને ૪ થી ગુણવાનુ કામ જેટલું" સરલ છે, તેટલું જ વડે ગુણવાનુ સરલ નથી. ત્યાં ૪ ને ગુણાકાર કર્યા પછી મૂળ સંખ્યાને ૐ વડે ગુણવી પડે છે અને તેનુ જે પિરણામ આવે તે ૪ ના ગુણાકારમાં ઉમેરવું પડે છે ત્યારે જ ૩૪ × ૪ ને જવામ તૈયાર થાય છે.
આવા પ્રસંગે એક સહેલી રીત અજમાવી શકાય છે. જે કે આ રીત ભરવાડી હિંસામ જેવી છે, એટલે કે એક માજુની સખ્યાને અરધી કરવી અને બીજી માનુની સખ્યાને ગમણી કરવી. વધારે સ્પષ્ટ કહીએ તે ગુણ્ય રકમને ખમણી
