________________
(૧૧)
છતાં, અને અગ્નિદાહથી બધું બળી ગયેલા જેવા બનવા છતાં, અને જુદા જુદા નિમિત્તથી અનેક આધિ (ચિંતાવાળા) છતાં પણ સકળ (બધાં) દુઃખના ઘરસમાન-ગૃહવાસનું કેમ છેડવા સમર્થ થતા નથી; પણ, ઘરમાં રહીને જ તેવા તેવાં દુઃખે આવતાં દીન સ્વરે રડે છે, અને તે છે કે, * હે બાપ! હે મા ! હે દેવ ! આવા અવસરે તમને આવું દુ:ખ દેવું એગ્ય નથી ! તેજ કહ્યું છે કે – किमिदम चिन्तित मसदृश, मनिष्ट मतिकष्टमनुप
પં શુદ્ધ છે सहसैवोपनतं मे, नैरयिकस्येव सत्वस्य ॥ १ ॥
ચિંતવેલું અજાયબીવાળું અનિષ્ટ, તથા અનુપમ. આવું (ભયંકર) દુઃખ જેમ નારકીના જીવને આવે; તેમ અને એકદમ ક્યાંથી આવી પડયું છે! વિગેરે, તે બેલે છે.
અથવા રૂપ વિગેરેમાં આસક્ત થએલા ચીકણાં કર્મ આંધીને નરક વિગેરેમાં ઉપ્તન્ન થઈ ત્યાં દુઃખ જોગવતાં કરૂણ સ્વરે ઉપર મુજબ રડે છે, અને તે પ્રમાણે કરૂણ સ્વરે રડવાથી પણ તે રાંકડે જીવ તે દુઃખથી મુકાતું નથી, તે બતાવે છે. દુઃખનું નિદાન તે ઉપાદાન કર્મ છે, તેના વડે દુર્ગતિમાં ઉપન્ન થએલા દુઃખ ભોગવતાં રડવા છતાં પણ ત્યાંથી દુઃખની મુક્તિ (છુટકા) અથવા મેક્ષનું કારણ જે સંયમ અનુષ્ઠાન છે, તે પામી શકતા નથી, અને દુઃખના છુટકારાના અભાવમાં