________________
( ૧૩૬ )
કેટલાક ઇશ્વરની પ્રેરણાથી થએલુ માને છે, કેટલાક બ્રહ્માએ જગત્ કરેલુ' માને છે, એને કપિલ મતવાળા અભ્ય ક્તથી ખધુ વિશ્વ થએલુ' માને છે. यादृच्छिक मिदं सर्व, केचिद् भूत विकारजं केचिच्चानिक रूपं नेतु, बहुधा संप्रधाविताः ॥ ४ ॥
કેટલાક યાદચ્છિક (સ્વભાવિક) મધુ માને છે, કેટલક ભૂતાના વિકારથી થએલું માને છે, કેટલાક મતવાળા અનેક રૂપવાળુ જગત્ માને છે, આ પ્રમાણે અનેક પ્રકારે મતવાદીએ પેાતાના વિચાર પતાવવા દોડેલા છે.
આ પ્રમાણે જેમણે સ્યાદવાદ સમુદ્ર અવગાહન કર્યો નથી તેવા એકાંરા ગ્રહણ કરી મતિના ભેદવાળા બનેલા પરપર દોષિત મનાવે છે, તેજ કહ્યુ છે लोकक्रियाSSत्मतत्त्वे, विवदन्ते वादिनो विभिन्नार्थ अविदित पूर्व येषां स्यादवाद विनिश्चितं तत्त्वं ॥ १ ॥
લેક, ક્રિયા, આત્મા, તથા તત્ત્વ સાધી નુદા જુદા વિષયને બતાવવા તેજ વાદીએ ઝઘા કરે છે કે જેમણે સ્યાદ્વાદથી વિશેષ પ્રકારે નિશ્ચય કર્યા વિના તત્ત્વનું વધુન કરેલ છે; પણ જેમણે સ્થાાદ મતને નિશ્ચય કર્યો છે, તેને ઋસ્તિત્વ નાસ્તિત્વ વિગેરે ધને નયના અભિપ્રાય પ્રમાણે કથાચિન ( કેાઈ અંશે ) આશ્રય કરવાથી તેમને વિવાદના અભાવ છે.