________________
અને “ર” એ બન્ને અક્ષરો પણ પિતાનું આગવું મહત્ત્વ ધરાવે છે.
પ્રાકૃત વ્યાકરણમાં જ્ઞાન એ સૂત્રથી બરાર” શબ્દનું પ્રાકૃતરૂપ “બારથી થાય છે. અર્થાત્ “બારને અર્થ કાર, મોક્ષ કે ધર્મપ્રાસાદનું દ્વાર એ પણું અર્થ થઈ શકે છે. આ અર્થ મુજબ જ જાણે વ્રત ઉચ્ચ પહેલાં, દીક્ષાની, ઉપધાનની કે રોગની ક્રિયાની શરૂઆતમાં બાર” નવકાર ચારે દિશાએ ગણવાને વિધિ કરવામાં આવે છે. અંથી બાર નવકાર ગણુને જ ધર્મપ્રાસાદમાં પ્રવેશ મળે છે. સમવસરણમાં પણ બાર જ દરવાજા હોય છે.
નારીશરીરનાં “બાર' દ્વારે કહેવાય છે. - પુરૂષદેહમાં પણ “નવયા બાર કવ્યો છે.
નાનું બાળક પ્રથમ જે શબ્દ બોલે છે તે બા” “મા” પા” ઈત્યાદિ એષ્ઠિય વ્યંજન હોય છે. કારની જેમ આં વણે સરળતાથી બોલાય છે. • •
ધરે વ્યંજન અગ્નિ ઉત્પાદક છે. બા અને - ૨ એ બને વણે મળીને જળ અને અગ્નિ, શીતળતા-અને ઉષ્ણુતા, માં અને બાપની જેમ, તુષ્ટિ-પુષ્ટિ. અનિત્યસ્વાદિ ભાવનાઓ પણ બાર પ્રકારની શકિતને પિષક છે. આમ, બાર અંક, પિતાની એક વિશિષ્ટતા ઘટાવે છે.