________________
(૩૯) વસ્તુ અને વાસના
ઘરના આંગણે કચરે હાય એ ગંદકી ગણાય છે. એ જ કચરે ખેતરમાં ખાતર ગણાય છે, એ ન્યાયે ધન પણ સ્વયં પોતે સારું કે નરસું નથી. એ કયા સ્થાને વપરાય છે એ ઉપરથી તે સારું યા ખરાબ કરે છે.
સ્ત્રી એ મહીની રૂપે ભલે ભયંકર હોય પણ, માતા રૂપે મહાકલ્યાણિની છે. કીર્તિ એ કામના રૂપે ભલે કાળી નાગણ હાય કિંતુ સત્યની કાંતિ રૂપે પરમ સેહામણું છે.
મતલબ કે, વસ્તુમાં પાપ નથી પરંતુ વસ્તુની વાસનામાં પાપ છે.
વસ્તુ, જ્યારે કેઈની વાસનાનું સ્વરૂપ ધારણ કરે છે ત્યારે તે વસ્તુ પાપ યા પુણ્યનું પ્રબળ નિમિત્ત બની જાય છે.
, એકની એક વસ્તુને, ભિન્ન ભિન્ન માણસે પિતાની
આંતરિક ગ્યતા અનુસાર જેતા, તેમજ મૂલવતા હોય છે. વસ્તુને તેનાં સ્વરૂપે જેવી, તે યથાર્થદષ્ટિ છે. તે વસ્તુને વાસના ઈચ્છા કે મમતા વડે જેવી એ મિથ્યાષ્ટિ છે.
સંપત્તિને ભોગ અર્થે વાપરનારાઓને તુટે નથી કિંતુ તેની સુચ્છથી મુક્ત રહી જગત-કલ્યાણ અર્થે વાપરનારા મહાન સામર્થ્યને સજે છે તેથી લક્ષ્મી, એ દેષ નથી પણ આદર્શ વિનાના વાસનાગ્રસ્ત મનુષ્યના હાથમાં, તે દેષરૂપ, બંધનરૂપ કે સારહીન બને છે.
