________________
૨૨૩.
i
સર્વ જીવોનું હિતચિંતન : સર્વ જીવના હિતચિંતનને ભાવ નિસર્ગથી કે અધિગમથી જાગ્યા વિના આત્મ-સમ-દશિત્વ અને તેમાંથી ફલિત થતાં ક્ષાત્યાદિ ધર્મે કેવી રીતે પ્રાપ્ત થઈ શકે ?
કેઈની સાથે વેર ન હોવું એ જ મૈત્રી છે વેર ન હવું એટલે અહિત ચિંતનને અભાવ છે. અહીં બે નિષેધ પ્રકત અર્થને કહે છે એ ન્યાયે હિતચિંતનને ભાવ જ આવીને ઊભું રહે છે.
સર્વનું સુખ ઈચ્છવું એ મેહરૂપ નહિ પણ વિવેકરૂપ છે. શ્રી સંઘને ઉદ્દેશીને શાસ્ત્રકારોએ “પુત્રમિત્ર શ્રાઇઝ.... નિત્ય ૬ જળ, જાપતષ્ઠિારા માસુ ? વગેરે સૂત્રે રચ્યા છે, અને બ્રહ્માલેકની શાંતિ ચાહી છે, તે કેવળ ઉપદ્રવના અભાવરૂપ જ નહિ પણ સ્વાથ્યના સદુભાવરૂપ પણ છે.
દદી વૈદ્ય પાસે જાય છે તે સમયે તેના મનમાં દર્દથી મુકત થઈને શારીરિક સુખાકારી મેળવવાને ભાવ હોય છે.
દર્દના હેવાપણુમાં આરોગ્યને અભાવ છે, અને દર્દીના દૂર થવામાં આરગ્યને સદભાવ છે, તેમ શાંતિની બાબતમાં સંપત્તિની બાબતમાં અને લોકેત્તર સમતા આદિ ગુણેની બાબતમાં પણ સમજી લેવાનું છે.
સર્વત્ર હિતચિંતન રૂપ મૈત્રી અને સકલ સર્વી હિતાશય એ ધર્મમાત્રને, ગમાત્રને અને અધ્યાત્મમાત્રને પામે છે.
