________________
વિદ્યરાજનું નિદાન
મહારાજા પુડરીકે બે રાત્રી અને બે દિવસ બાઘામંડળની જેમ પસાર કર્યો. અને કાઈ કામકાજ સજે નહિ, કોઈની સાથે વાત કરવી -ગમે નહિ, ખાવામાં કે નિત્યકર્મમાં એનું કાંઈ ધ્યાન ન રહે અને અગત્યના રાજવહીવટી કામકાજ માટે કાંઈ સવાલ પૂછવામાં આવે ત્યારે તેના તરફથી કાઈ સરખા જવાબ ન મળે અથવા ભળતા જવાબ મળે. આ વાત ધીમે ધીમે શહેરમાં પ્રસરવા માંડી. કેઈકહે મહારાજાનું ફટકી ગયું છે, કોઈ કહે રાજા ઉપર દઈએ કામણ કર્યું છે, કાઈ કહે રાજાને મોટો મદવાડ થઈ પડે છે અને કઈ કહે કે રાજાને પોતાને પુત્ર ન હોવાથી જાતે અકળાઈ ગયા છે. ગામમાં તે નહિ થયેલી કે અસંભવિત વાતે ચાલવા માંડી અને વગર સહીના કાગળો આવવા માંડયા. મોટાને મડવાડ હોય ત્યારે તેના સમાચાર દાવાનળની -જેમ ફેલાતા જાય છે અને દરેક માણસ એમાં પાચ દશ ટકા વાત વધારતો જાય છે અને કેટલાક ફળદ્રુપ ભેજાંએ તે મગજમાથી મુદ્દાઓ -લગાવી કંઈક કંઈક વાતો ચલાવે છે. આવી રીતે લોકોમાં વાત વધારે