________________
શ્રાવસ્તિને માર્ગે
૧૮૭
-
-
-
-
-
પાછા આવતા હતા તે જ માર્ગેથી યશોભદ્રા એ ગામઠા તરફ આવતી હતી. અત્યારે એની મુખમુદ્રા પણ થાકેલી જણાતી હતી પણુ વિચક્ષણે ઠિ તુરત કળી ગયા, કે આ બાઈ વાખાની મારી હેરાન થઈને જતી હાય એમ જણાય છે. એણે ચહેરો બિહામણું કરવાના પ્રયત્ન પણ જોઈ લીધા, પણ એની તીક્ષણ નજરમાં એનું અસલ રૂ૫ આવી ગયું એણે તુરતજ પૂછ્યું બહેન! કયા ગામથી આવે છે !'
આ સવાલ સાંભળતાં જ યશોભદ્રા પોતાની અર્ધ દ્રા જેવી માનસ વૃત્તિમાંથી જાગૃત થઈ ગઈ. એણે શેઠના આકાર અને મુખ-- મુદ્રામાં ચીવટ પવિત્રતા અને સૌમ્યવૃત્તિ જોઈ લીધા. એ પ્રખર બુદ્ધિશાળી વિદુષી બાઇની વય યુવાન હતી, પણ એનામાં બુદ્ધિને. વિકાસ ઘણે સાર થઈ ગએલો હોવાને લીધે એને માણસની પરીક્ષા બહુ સારી સૂજતી હતી. શેઠને ધનના ઈચ્છક તરીકે એના દેદારપરથી જોઈ લીધા, પણ શેઠની પ્રકૃતિની સૌમ્યતા જોઈ યશોભદ્રાને નિરાત થઈ. વળી એને અત્યારે કેાઈ આશ્રવની ખાસ જરૂર હતી, માત્ર એના મનમાં ચિંતા એટલી હતી કે ચૂલામાંથી નીકળીને ઓલામાં પડવા જેવી ભૂલ થઈ જશે તો પોતાનાં રૂપ યૌવન અને લાવણ્યની ઝડપમાં, કે પણ પતંગિયું આવી જાતે હેરાન થશે અને તેને પોતાને હેરાન કરી બેસશે, કારણ કે સ્પર્શેન્દ્રિય પર વિજય મેળવનારાં પતંગી ચેડાં જ હોય છે જ્યારે એની મધલાળમાં ફસાનાર ઘણું હોય છે.
યુવાન સ્ત્રીને માથે કેટલા કેટલા ભય હોય છે તેનાથી તેની કલ્પના ભરેલી હતી અને અત્યાર સુધી પાનફૂલિયાપણે ઊછરેલી એણે ટાઢ કે તડકે, ત્રાસ કે જુલમ, જાલીમ કે લંપટને જોયા નહોતા, પણ એણે વાંચી સાંભળીને આવાઓની કલ્પના કરી લીધી હતી. એણે શેઠને જવાબમાં કહ્યું “ભાઈ! હું સાકેતપુરથી આવું છું.'
પણ આવા નદીનાળાથી ભરેલા જ ગલમાં આટલી બડી પ્રભા
