________________
૨૪
કવિજીનાં કથાર. લાગણીને અભિષેક કરતો હાથ મૂકે–ચંદનના જેવો શીતળ!
મૂછ વળતાં વાસવદત્તાએ પૂછ્યું: “કોણ છે આ?” જવાબ મળે . “એ તો હું ઉપગુપ્ત છું.”
વાસવદત્તાએ ઊંડો નિસાસો મૂકીને કહ્યું : “પાછા ચાલ્યા જાઓ, ભિક્ષુ, પાછા વળી જાઓ! અત્યારે તમે શા માટે આવ્યા છે? તમને આપવા જેવું અત્યારે મારી પાસે. કશું જ નથી. શું તમે મારી હાંસી કરવા આવ્યા છે ?”
ઉપગુપ્ત કરુણાભીના સ્વરે કહ્યું : “બહેન ! શાંતિ રાખ, ધીરજ ધારણ કરે મેં તને કહ્યું હતું કે અત્યારે તે વખત નથી, પછી કેઈક દિવસ આવી પહોંચીશ.” એટલા માટે તો હું અત્યારે બરાબર વખતસર આવી પહોંચે છું. જે બહેન, સંસારનું આ બધુંય–રૂપ, ધન, સત્તા, ભેગવિલાસ–ક્ષણભંગુર છે. પછી એને હરખ કે શેક શે કરે? આત્માના અનંત સાંદર્યની સાધના માટે તૈયાર થઈ જા! હું તને શાતિના સામ્રાજ્યમાં લઈ જવા માટે આવ્યો છું.”
ભિક્ષ ઉપગુપ્ત વાસવદત્તાને પોતાના આશ્રમમાં લઈ ગ. દિલ દઈને એણે એની સેવા-ચાકરી કરી, પાપતાપથી બળેલી–જળેલી વાસવદત્તાએ પશ્ચાત્તાપ અને પ્રાયશ્ચિતની ગંગામાં સ્નાન કર્યું, પ્રવ્રજ્યા લીધી અને પિતાનું બાકીનું જીવન શાતિથી વિતાવ્યું. [જીવન - ચલચિત્ર, પૃ૩૮ ]
બીરની ગંગાસતી વાસવદત્તર-ચાકરી