________________
કિવિનાં કથારને
તુંબડીનું સ્નાન
મહાભારતના ભયંકર રક્તપાત પછી યુધિષ્ઠિરના મનમાં શંકા ઉત્પન્ન થઈ કે અમે ઘણા ઘણાં પાપ કર્યો છે આટલા બધાં પાપ કેવી રીતે ધેવાશે ? એમને આત્મા બેચેન બની ગયે. તેઓ ગંભીરપણે વિચારવા લાગ્યા આ પાપના પ્રાયશ્ચિત્ત માટે શું કરું અને શું ન કરું ?
યુધિષ્ઠિર સાવિક વૃત્તિના પુરુષ હતા. એમનાથી પશ્ચાત્તાપ સહન ન થયે ત્યારે એમણે શ્રીકૃષ્ણને કહ્યું : “ભગવાન ! અમે અપાર પાપ કર્યા છે. એ પાપને પખાળવા માટે અડસઠ તીર્થોમાં સ્નાન કરવું જરૂરી છે. હું એ માટે તીર્થયાત્રાએ જવા ઈચ્છું છું આપનો શું મત છે?”
શ્રીકૃષ્ણ વિચાર્યું. યુધિષ્ઠિર સ્થળ–બાહ્ય દષ્ટિવાળા બની રહ્યા છે મલમ ક્યાક લગાડવાની જરૂર છે, અને લગાડવા ઇચ્છે છે બીજે ક્યાંક ! મેલ ક્યા છે, અને છેવા
ક્યાં જઈ રહ્યા છે ! પણ અત્યારે એમને તત્ત્વજ્ઞાનની ઝીણી ઝીણું વાત કરીશ તે એમના પ્રશ્નનું સમાધાન નહી થાય અને એમનું મન ક્યારેય નહી પલટાય અને જે મન ન પલટાય તે કેઈને બોલતો બંધ કરી દેવાથી લાભ પણ શ થાય? કોઈને ચુપ કરી દે એ એક વાત છે, અને કોઈના મનને બદલવું એ બીજી વાત છે ! એમ સમજીને શ્રીકૃષ્ણ યુધિષ્ઠિરને કહ્યું “પાપને તે ધાવા જ જોઈએ. તમારા જેવા સાધુપુરુષ નહીં ધોવે તો બીજા કાણુ ધશે?”
યુધિષ્ઠિરે કહ્યું. “સારું મહારાજ ! આજ્ઞા આપે !” શ્રીકૃષ્ણે કહ્યું “તમે તે જઈ જ રહ્યા છે, પરંતુ
