________________
કવિજીનાં કથાર વેરાન જંગમાંથી પકડી લાવ્યા.
શ્રીકૃષ્ણ દ્રૌપદીને કહ્યું : “આ રહ્યો તારો અપરાધી! કહે, એને તું કેવી સજા કરવા ઇચ્છે છે? અર્જુનની તલવાર, એક જ ઝાટકે એનું ધડ અને માથું જુદું કરીને, એને ફેંસલે કરવા તૈયાર છે !”
દ્રૌપદીએ આંસુ સારતાં કહ્યું : “પ્રભુ, એને છોડી ઘો! એને મારશે નહીં ! પુત્રને શેક ખૂબ પીડાકારક હોય છે. નાથ ! હું તે રોઈ રહી છું જ, આની વૃદ્ધ માતાને નિરર્થક શા માટે રેવરાવે છે ?”
અશ્વત્થામાને છોડી દેવામાં આવ્યું.
કૃણે કહ્યું: “ દ્રૌપદી ! સાચે વિજય તેં મેળવે છે કે જે અમે ન કરી શક્યા, એ તે કરી બતાવ્યું છે. તે માતૃહૃદયને બરાબર પારખી જાયું. કાંટામાં છુપાયેલું તારું ફૂલ સમું કમળ-દયાળુ હૃદય પ્રતિહિંસાના અંધકારથી ઘેરાયેલા જગતને કરુણાને અજર-અમર પ્રકાશ આપતું રહેશે !” [ જીવન કે ચલચિત્ર, પૃ. ૪૫]
४२
જાત્રાળુના પ્રકાર
એકવાર ભગવાન બુદ્ધને પૂછવામાં આવ્યું : “ભંતે " જાત્રાળુ કેટલા પ્રકારના હોય છે?