________________
૮૧
।। અવશ્ય ભાવિનેાસાવા, ભતિ મહતાપિ નગ્નત્વ નીલકôસ્ય સહાબ્લિશયન હરે. ॥૧॥ અય તે અલિ નાનાગા, પન્નગાવિહગા સ્થલે મીના જલે નિલીનાશ્રુ, કિલશ્ય તે કમ સર્જના
つ
અર્થ :– માટા પુરુષોને પણ ભાવી જે હાય છે, તે થયા વિના રહેતુ નથી, તે ખીજાને થાય તેમાં તે થ્રુ જ કહેવુ? આવા મેાટા નીલકંઠ જે શિવ તેને નિર ંતર ક્ષોરસાગરમા શેષનાગપર સુઈ રહેવાનુ દુખ ભગવવુ પડે છે અર્થાત્ મહાદેવને પહેરવા વસ્ત્ર નથી શું? તેમ વિષ્ણુને શયન કરવા શય્યા નથી શું? ના સર્વે વાનાં તે બન્નેજણુને છે, પરંતુ ભાવિભાવ જે છે, તે કેાઈનાથી મટતા નથી॥૧॥ વળી પૃથ્વીને વિષે ફરતા એવા ખલવાન્ હસ્તીએ, તથા સાઁ અને આકાશને વિષે ઉડવાને સમ એવા શુક વગેરે તે કદ ચિત્ ત્ર ધાય, પરંતુ ખીચારા જયમા છૂપા રહેલાં મત્સ્યા શા માટે જાલમાં બંધાઈ જાય છે માટે જીવે જે છે, તે પેત પાતાના કર્મના ચેાગે કરી લેશ પામે છે. અર્થાત જે થવા કાલ છે, તે કૈાઇનાથી મટતુ જ નથી. આ પ્રમાણે સમજાવી પાછી તે કુમાર સ્ત્રી પૂછવા લાગી કે હું સુંદરી 1 આ ચેગી કાના બલથી આવી રીતે નિર્ભય થઈને સ્વેચ્છા પ્રમાણે વર્તે છે? ત્યારે તે કન્યા ખેલી કે હે બહેન તેની ખરાખર તે મને ખખર નથી, પરંતુ તે ચેગીએ એક પાતાલમૃડુમા ખડ્ગ રાખેલું છે, તેનુ તે સાયંકાલ, પ્રાતઃકાલ અને મધ્યાન્હકાલે, પૂજન કરે છે, તે હું જોઉ છુ ત્યારે કુમારસી ખેવી કે તે તુ મને પતાવી દઇશ ? ત્યારે તે કહે હા ચાલે! અતાવુ. એમ કડી ત્યાથી તે બન્ને જણીએ ચાલી, તે જયાં ઉલ્લેચ્છ ખાધ્યેા છે, સુવર્ણ તથા ધાન્યાદિથી પૂરેલુ મીએથી જડિત જેમાં ભીતા છે, એવુ એક પાતાલમૃ હતુ, તેમા આવી પછી તે કુમારી પાતાલગૃહના રમણીયપણાને જોતી જોતી ચાલી ગઇ. તે જરા દર જાય છે, ત્યા એક ચદ્રસ નામે ખડ્રગ પડેલું હતું, તેડું, તેને જોઈ અત્યંત હર્ષ પામી નમસ્કાર કરી તેની સ્તુતિ કરવા લાગી કે
ચક્રિકેશવરામાદિ, ગુલટાનાં પ્રભાવિત્। પ્રસના લૂધથા ત, ચ દ્રહાસ પ્રસીદ મે ॥
અ ચક્રવર્તી, વાસુદેવ, કામ વિગેરેના પ્રભાવને જાણનાર એવુ જે તું તે જેમ તેની પર પ્રમન્ન થયુ હતુ, તેમ હું ચડાસ ખડ્રગ ! મારી પર પણુ પ્રસન્ન થા એમ સ્તુતિ કરીને તે ખગને નિયપણાથી તરત ઉપાડી લીધુ અને જ્યા તે પડયુ હતુ, ત્યા પોતાનુ ખડ્રગ મૂકી દીધુ. આવી રીતનુ કુમારસ્ત્રીનું ચરિત્ર જોઈને ખ'દીખાને પડેલી સત્ર કન્યાએ તે હાહારવ કરી એકદમ ખેલી છી કે હું સુદર એવી અતિથિ સ્ત્રી ! આ કામ તે ઘણું જ ખોટું કર્યું ? માટે તે પાપી હજી નથ્થુ આવ્યા, ત્યાં તે ખડ્ગને પાછું