________________
G}
અનુપ્રેક્ષા
પરમેષ્ઠિનમસ્કાર ભ્રમને પરો છે.
આત્મજ્ઞાન પ્રાપ્ત થવાનું મુખ્ય સાધન વિચાર છે. તે વિચાર એ રૂપે પ્રવર્તે છેઃ એક વૈરાગ્ય રૂપે અને બીજો મૈત્રી રૂપે. જીવ માત્ર પ્રત્યે મૈત્રી રૂપ અને જડ માત્ર પ્રત્યે વૈરાગ્ય રૂપ. નમસ્કાર તે અને પ્રકારના વિચારાને પ્રેરે છે.
૫રમા ભૂત આત્મા સત્પુરુષામાં છે. પરમેષ્ઠિ–નમસ્કાર સત્પુરુષામાં રહેલા પરમાભૂત આત્માને નમસ્કારરૂપ છે, જેથી પરમેષ્ઠિ નમસ્કાર એ સકલ શાસ્રાના મમ રૂપ છે.
શાસ્ત્રા મા ખતાવે છે. તેને મમ સત્પુરુષાના અંતરમાં રહેલા છે. પરમેષ્ઠિ નમસ્કાર તે મને સ્પર્શે છે.
જ્ઞાનચેતનાના આદર.
જગતમાં સર્વશ્રેષ્ટ વસ્તુ જે કાઇ હાય, તા તે શુદ્ધ ચૈતન્ય છે. પરમેષ્ઠિ નમસ્કારમાં તેનું બહુમાન થાય છે. શુદ્ધ ચૈતન્યસ્વરૂપનુ બહુમાન પેાતાના શુદ્ધ પદને પ્રગટાવે છે.
પેાતાની શુદ્ધ ચેતના જ્ઞાનસ્વરૂપ છે. પરમેષ્ઠિ નમસ્કાર વડે કર્મચેતનાની અને કમળ ચેતનાની ઉપેક્ષા થાય છે અને જ્ઞાનચેતનાના આદર થાય છે.
જ્ઞાનચેતના રાગાદિથી રહિત છે, તેથી વીતરાગસ્વરૂપ છે અને જ્ઞાનાદિથી સહિત છે, તેથી સ જ્ઞસ્વરૂપ છે. પરમેષ્ઠિ-નમસ્કાર વડે આત્માનું વીતરાગસ્વરૂપ અને સર્વજ્ઞસ્વરૂપ પૂજાય છે.
નમસ્કારના તાત્ત્વિક અર્થ પૂજા છે. પૂજા દ્રવ્ય-ભાવસ કાચ રૂપ છે. દ્રવ્યસકાચ વાણીને અને કાચાના તથા ભાવસ કાચ
