________________
૫૪
અનુપ્રેક્ષા
ભળ.
કરવામાં પ્રતિબંધક થાય છે. કર્મબંધના હેતુઓથી પરામુખ થવા માટે અને કર્મક્ષયના હેતુઓની સન્મુખ થવા માટે યોગ્યતા વિકસાવવી જોઈએ.
ગ્યનું શરણ લેવાથી પેશ્યતા વિકસે છે. યોગ્યનું શરણ લેવાની ચેગ્યતા સ્વદેષ-દર્શન અને પરગુણ-ગ્રહણથી પેદા થાય છે. રાગ-દ્વેષની મંદતા થવાથી પરગુણ અને સ્વદેષદર્શન થાય છે અને રાગ-દ્વેષની મંદતા જ્ઞાન-દર્શન ગુણને વિકાસ થવાથી થાય છે.
જ્ઞાન-દર્શન ગુણને વિકાસ અરિહંતાદિની મંગલમયતા અને લકત્તમતાને જેવાથી અને તેમનું શરણ સ્વીકારવાથી થાય છે. દુષ્કૃત એટલે સ્વકૃત અનંતાનંત અપરાધ
અને સુકૃત અટલે પરકૃત અને તાનંત ઉપકાર..
વીતરાગ પરમાત્મા નિગ્રહાનુગ્રહ સામર્થ્યયુક્ત અને સર્વજ્ઞ–સર્વદર્શિત્વ ગુણને ધારણ કરનારા હોવાથી સર્વ પૂજ્ય છે.
રાગદેષ જવાથી કરુણગુણ પ્રગટે છે, દ્રષદેષ જવાથી માધ્યચ્ય ભાવ પ્રગટે છે. કરુણુ ગુણને સ્થાયીભાવ અનુગ્રહ છે અને માધ્યચ્ચ ગુણને સ્થાયીભાવ નિગ્રહ છે. જાતને પક્ષપાત તે રાગ છે. પિતાની જાત સિવાય સર્વની ઉપેક્ષા તે છેષ છે.
રાગ એ સ્વ દુષ્કૃતગહને પ્રતિબંધક છે અને છેષ એ પર સુકૃતાનમેદનને પ્રતિબંધક છે. અહીં ટુક્ત એટલે સ્વકૃત
-
