________________
૨૩૨
અનુપ્રેક્ષા
નમસ્કારભાવ સિવાય માનસિક ભેદભાવ ટળતું નથી અને ! તે જ્યાં સુધી ન ટળે ત્યાં સુધી અહંકારભાવ ગળતે નથી. ! અહંકારનું ગળવું એ જ ભેદભાવનું ટળવું છે.
ભેદભાવ ટળ્યા વિના અને અભેદભાવ આવ્યા વિના જીવ જીવને આવરૂપે કદી ય ઓળખી શકતો નથી, આવકારી શકતો નથી અને ચાહી શકતો નથી.
ભેદભાવને ટાળવાનું અને અભેદભાવને સાધવાનું સનાતન સાધન “નમ પદ છે.
નમ પદરૂપી અદ્વિતીય સાધન વડે જીવ ચોગ્યતાને વિકસાવે છે અને અગ્રતાને ટાળે છે.
યેગ્યતાના વિકાસ વડે રક્ષણ થાય છે. અયોગ્યતા ટળવાથી વિનાશ અટકે છે.
અરિહંતને નમસ્કાર ભાવશત્રુઓને હણે છે. અરિહં તેને નમસ્કાર શ્યતાને લાવે છે. અરિહંતને નમસ્કાર વિનાશને અટકાવે છે.
ભાવશત્રુઓના નાશથી મંગલ થાય છે, ગ્યતાના વિકાસથી ઉત્તમતા મળે છે અને વિનાશના અટકવાથી શરણની પ્રાપ્તિ થાય છે.
નમસ્કારથી મંગલ, ઉત્તમ અને શરણ– એ ત્રણે ય અર્થોની સિદ્ધિ થાય છે.
