________________
૧૯૩
શૈદ પૂર્વ સાર અભેદ નમસ્કાર રૂપ છે. તેથી અભેદ-પ્રણિધાન એ જ ચૌદ પૂર્વને સાર છે, એમ સિદ્ધ થાય છે.
નમસ્કાર્યની સાથે નમસ્કારકર્તાને જે અભેદ–એકત્વ તેનું જે પ્રણિધાન, તે તાત્ત્વિક નમસકાર છે.' 1. પરમાત્માને ઉદ્દેશીને પિતાના આત્માનું તાત્વિક સ્વરૂપ જેમાં પ્રણિધાનને વિષય બને છે, તે અભેદ નમસ્કાર છે. તેમાં ધ્યાતા અને દયેય, ધ્યાનની સાથે એકત્વ પામે તે છે. અને ત્યારે તે આત્મા પોતે જ પરમાત્માસ્વરૂપ બની જાય છે. . બધું ભણીને છેવટે પરમાત્મપદ મેળવવાનું છે, એ જ સર્વ પ્રયોજનનું મૌલિભૂત પ્રયોજન છે અને સર્વ ક્રિયાઓનું સાફલ્ય પણ તેમાં છે.
જેમાં આત્મા લીન બને છે, તેમાં આત્મા તદ્રુપ બની જાય છે.
પરમાત્મપદમાં લયભાવની વૃદ્ધિ થવાથી આત્મા પરમાત્માસ્વરૂપ બની જાય છે. તેથી પરમાત્મસ્મરણ એ સકલ શાસ્ત્રના સારભૂત ગણાય છે.
શ્રી નવકારમંત્રનું જે વિશેષ મહત્વ છે, તેનું એક કારણ એમાં શબ્દરચના વિશિષ્ટ છે, તે પણ છે. - ઉપનિષદમાં “બ્રા”ને જ “નમઃ” રૂપ માનીને ઉપાસના કહી છે. શ્રી અરિહંતાદિ પાંચેયને પણ “નમઃ” કે “બ્રહ્મ
