________________
સાધ્ય, સાધન અને સાધના.
૧૬૫
માટેનો ઉપાય શોધે છે. એ ઉપાય શોધતાં તેને શ્રી નમસ્કારમંત્ર ઉપર સર્વાધિક આદર ઉત્પન્ન થાય છે.
શ્રી નમસ્કારમંત્ર ઉપરના અધિક આદરથી સમસ્ત જીવરાશિ ઉપર સ્નેહને પરિણામ વ્યાપી જાય છે.
સંકીર્ણ સ્નેહ જે મમતા યા વાસનાનું કારણ બનતું હતું, તે જ જ્યારે વ્યાપક અને પૂર્ણ બને છે, ત્યારે સમતાને હેતુ બની જાય છે.
સમતાની સિદ્ધિને ઉપાય સ્નેહની વ્યાપકતા છે અને નેહની વ્યાપકતાને ઉપાય નિષ્કામ સનેહપૂર્ણ શ્રી પંચપરમેષ્ટિને નમસ્કાર છે, એમ જ્યારે સમજાય છે, ત્યારે નમસ્કારમંત્રની સિદ્ધિ થઈ ગણાય છે.
સાધ્ય, સાધન અને સાધના, મનુષ્ય માત્રામાં છેડે ઘણે અંશે વાસના અને ઈચ્છારૂપ નબળાઈ રહેલી છે એ ખરું, પણ સાથે સાથે એ નબળાઈ ઉપર વિજય મેળવવાનું સામર્થ્ય પણ રહેલું છે.
ઉચ્ચ ગુણોનાં બીજ મનુષ્ય માત્રામાં પડેલા હોય છે. જ્યારે એ સર્વોત્કૃષ્ટ ગુણના શરણે જાય છે, ત્યારે તે બીજેમાંથી અંકુરા પ્રગટે છે.
જ્યાં સુધી સર્વોત્કૃષ્ટનું શરણ તે સ્વીકારતા નથી, ત્યાં સુધી અંદર પડેલાં બીજો અંકુરારૂપ, વૃક્ષરૂપ કે ફળરૂપ બની શકતા નથી.
